Honderden nieuwe insectensoorten op droog en schraal Bonaire

Zijn wetenschappelijke naam – Microbembex cubana – toont dat deze soort graafwesp al bekend was in het Caribisch gebied, maar op Bonaire was hij nog nooit aangetroffen. Nu wel, voor het eerst. Wat ook kan: misschien was die wesp er altijd al, maar is hij nooit opgevallen omdat er nooit goed is gekeken naar de insectenpopulatie van het eiland voor de kust van Venezuela, deel van Caribisch Nederland.

Dat laatste houdt Vincent Kalkman goed voor mogelijk na vijf maanden veldwerk op Bonaire met een wisselende groep amateur-experts die zich richtten op sprinkhanen, wespen, bijen, muggen, kevers, libellen, wantsen, vlinders en slakken. „Het zeeleven is er goed in kaart gebracht”, zegt de entomoloog (insectenkenner), verbonden aan het Naturalis Biodiversity Center in Leiden. „Maar anders dan bijvoorbeeld in Suriname waren biologen er minder geïnteresseerd in het landleven van dit droge en schrale eiland.”

Het project, een samenwerking van Naturalis en Stichting Nationale Parken Bonaire (Stinapa), leverde de vondst van meer dan vijfhonderd nieuwe soorten op, merendeels nooit ergens in het koninkrijk gesignaleerd. En zelfs enkele tientallen soorten die geheel nieuw zijn voor de wetenschap, waaronder een steekmug die alleen leeft in het water dat achterblijft in de holen van landkrabben. Zijn genusnaam is bekend: Deinocerites; maar zijn soortnaam moet deze mug nog ontvangen.

Onder de ‘nieuwe’ dieren bevinden zich veel exoten, zoals een platworm uit Nieuw-Guinea, de Afrikaanse reuzenslak en giftige spinnen. Aangenomen wordt dat ze zijn meegelift in vracht, waaronder bouwmateriaal of planten. Sowieso is geen enkel eiland echt een eiland: veel insecten, afkomstig van vasteland of andere eilanden bevinden zich in het luchtruim erboven en duiken als de omstandigheden ernaar zijn naar beneden. In hoeverre de immigranten inheemse bewoners verdringen of ziektes overbrengen voor mens, plant of dier, moet blijken.

De gegevens van het veldwerkproject, waarvoor elke twee weken een nieuw team vrijwilligers uit Nederland naar Bonaire kwam, worden de komende tijd geordend. Wat moet leiden tot een reeks wetenschappelijke publicaties. Ook komt er, als het aan Kalkman ligt, een veldgids voor studenten en lokale bewoners.