Dit zijn de 50 beste boeken van 2023

De beste boeken De boekenredactie van NRC maakte een leeslijst met 50 van de beste boeken die we in 2023 bespraken, onderverdeeld in acht categorieën. (bijgewerkt op 8 december 2023)
Animatie Marike Knaapen

De 10 beste Nederlandse romans van 2023

Dit jaar verschenen tal van Nederlandse romans. Welke zijn écht de moeite waard? Boekenredacteur Thomas de Veen zet tien van de beste op een rij, in willekeurige volgorde.

Sacha Bronwasser Luister

Wat hebben een gestalkte au pair en een kunstdocent die grenzen overschreed met elkaar te maken? Daarvoor moet je als lezer goed blijven luisteren zoals de titel opdraagt, en vooral dóór blijven lezen. Maar dat is met dit intrigerende boek geen enkel probleem. Luister heeft iets stalkerigs, iets onbestemds, maar ook een warm en menselijk hart.

Ambo Anthos, 254 blz. € 22,99

Adriaan van Dis Naar zachtheid en een warm omhelzen

In de goudmijn van Adriaan van Dis’ jeugd lag nog een onaangeroerd klompje autobiografie: het verhaal van de warmte van surrogaatoma Ommie. In zijn portret is haar spiegeling, dat wat van haar in hem zichtbaar wordt, dusdanig bepalend dat er ook echt iets nieuws gebeurt binnen Van Dis’ oeuvre: we zien hem iets krijgen wat zijn vader en moeder hem niet gaven.

Atlas Contact, 214 blz. € 22,99

Rob van Essen Ik kom hier nog op terug

De nieuwe roman van Rob van Essen is behalve een verhaal over verhalen vertellen ook een meeslepend en overtuigend avontuur. In Ik kom hier nog op terug gaat het nadrukkelijk om keuzes maken, om zeggenschap over je lot. Als je terug mocht in de tijd om iets te veranderen, een fout te herstellen in je verleden, wat zou je dan kiezen?

Atlas Contact, 400 blz. € 24,99

Esther Gerritsen Gebied 19

De halve mensheid is in Gebied 19 naar een andere planeet verhuisd, Tomas bleef achter. Moeilijk te geloven? Wie in ongeloof blijft hangen, mist de diepzinnigheid van Gerritsens ideeënroman. Die nota bene gaat over ongeloof. Gerritsen brengt de rare sciencefictionsituatie terug tot iets met menselijke gevolgen. Het gaat niet om de sciencefiction, maar om wat de sciencefiction over mensen zegt.

De Geus, 314 blz. € 23,99

Daan Heerma van Voss Geen vaarwel vandaag

‘Elk gezin is normaal als je erin opgroeit, geen enkel gezin is normaal als je erop terugkijkt’. De roman Geen vaarwel vandaag is vrijwel verstoken van ego, zozeer dat je gaandeweg vergeet een roman van Daan Heerma van Voss te lezen. Dat een verademing noemen, klinkt onaardiger dan bedoeld is – want het effect van die afwezigheid van een schrijversego is dat de leeservaring er des te intiemer van wordt. Als je fictie echt betoverend wilt laten zijn, de lezer je verzinsel wilt laten geloven als een kind het bestaan van Sinterklaas, moet je als schrijver op een zeker punt onzichtbaar worden, verdwijnen. Dat gebeurt in dit boek.

Atlas Contact, 375 blz. € 24,99

Bregje Hofstede Oersoep

Bregje Hofstedes nieuwe roman Oersoep is een weergaloos fysiek en trippy verhaal over het niet te benoemen gevoel dat de schrijfster tijdens haar bevalling overviel. Je zou kunnen denken: daar moet je voor open staan. Maar Hofstede zét je open, door haar schroom te laten varen en grensoverschrijdend te schrijven. Oersoep lost de grote belofte in: hier lees je Hofstede in volle glorie.

Das Mag, 209 blz. € 22,99

Joke van Leeuwen Ik dacht dat jij

Joke van Leeuwen laat in Ik dacht dat jij een ‘dader’ aan het woord. De ik-verteller heeft niet door dat er iets gestoords aan hem kleeft. Dat is te merken aan het plezier waarmee hij de volgende anekdote opdist, aan dat lachje aan het eind: ‘Toen Zigi een keer eten had gemaakt dat ik niet lekker vond, alsof ze het erom deed, heb ik de hele inhoud van het zoutvaatje eroverheen gekieperd en gezegd dat ik het niet kon eten, omdat het te zout was, haha.’

Querido, 133 blz. € 17,50

Tomas Lieske Niets dat hier hemelt

De vijf broertjes Boonervliet ontdekken een paard en ruiter, diep in de moerassige veengronden nabij hun nieuwe huis. Het zijn veenlijken, maar de ruiter ziet eruit alsof hij op de rug van zijn paard in slaap gevallen is. En het paard? Dat is niet morsdood, maar ook niet levend. Schrijver Tomas Lieske trekt een eigenzinnige wereld op in Niets dat hier hemelt, waarbij je je constant afvraagt: waar gaat dit heen? Gáát het wel ergens heen?

Querido, 261 blz. € 22,99

Frank Nellen De ontzichtbaren

In de schrijnende en buitengewoon boeiende roman De onzichtbaren schetst Frank Nellen een portret van twee vrienden uit ‘de Brezjnev-generatie’, die de kernramp in Tsjernobyl van dichtbij meemaken. Via een klein verhaal vertelt hij zo over een grote gebeurtenis. Je gaat begrijpen hoe het werkt, in een systeem waarin schone schijn prevaleert boven waarheid en waar het individu ondergeschikt en onzichtbaar is. Frank Nellen is een groot verteller, die een hele wereld ontsluit.

Hollands Diep, 256 blz. € 22,99

Marja Pruis Huiswerk

Marja Pruis’ nieuwe roman biedt een slimme verkenning van alledaagse thema’s, verwant aan haar essayistisch werk. Hoofdpersoon Clara Feij navigeert door de complexe wereld van antiracisme en privilege, enigszins zelfgenoegzaam, maar zich wel bewust van haar eigen positie en ongemak – of toch niet? Pruis brengt spanning in het verhaal door de scheve hiërarchie tussen Clara en haar schoonmaakster Rose te onderzoeken. Uiteindelijk bevat Huiswerk een pijnlijke maar waardevolle boodschap over empathie en zelfgenoegzaamheid.

Nijgh & Van Ditmar, 214 blz. € 23,99

De beste buitenlandse romans van 2023

Het afgelopen jaar besprak NRC vele buitenlandse romans. Onze boekenredactie stelde een lijst samen met tien van deze boeken die lovende recensies kregen, in willekeurige volgorde.

Sebastian Barry De verre voortijd

Een oud-rechercheur die al begint af te takelen moet weer aan de slag, met een misbruikzaak die zijn heden en herinneringen op hun kop zet. Met deze roman toont Sebastian Barry wat hij kan, en bewijst hij dat hij bij de groten behoort; niemand schrijft scènes als Barry, zo precies en meeslepend.

Vertaling Jan Willem Reitsma. Querido, 264 blz. € 23,99

Raymond Carver Een kleine weldaad. Alle verhalen

Raymond Carvers verzamelde korte verhalen bieden een betoverende kijk op het alledaagse leven, waarin ogenschijnlijke eenvoud diepe betekenis onthult. Carver creëert verhalen waarin we kortstondig in het leven van personages stappen, zonder veel feiten of uitleg, maar met een onderliggende spanning. Deze meester van het korte verhaal schrijft over thema’s als existentiële eenzaamheid, spirituele nood, huwelijksproblemen en liefde. Dit maakt Een kleine weldaad ook voor de moderne lezer boeiend.

Vertaling Sjaak Commandeur. Van Oorschot, 812 blz. € 45,-

Teju Cole Trilling

Twaalf jaar na zijn succesvolle debuutroman Open City komt schrijver Teju Cole met een overweldigende nieuwe roman: Trilling. Het gaat over wie er recht heeft op wat, wie wat bezit, wat de relatie is tussen geweld en bezit en hoe bezit is gekoppeld aan het perspectief dat door de geschiedenis op eigendom is gelegd.

Vertaling Paul van der Lecq. De Bezige Bij, 224 blz. € 23,99

Paul Harding Dit andere paradijs

De inspiratie voor de nieuwe roman van de Amerikaanse schrijver Paul Harding is de geschiedenis van Malaga Island, voor de kust van Maine. Het is nu een onbewoond natuurgebied, maar vanaf het midden van de negentiende eeuw werd het eiland zo’n zestig jaar lang bewoond door een kleine gemeenschap van mannen en vrouwen die het vasteland waren ontvlucht. Harding heeft geen kroniek van Malaga Island willen schrijven; zijn boek is zelfs nauwelijks een historische roman. Er hangt een zweem van tijdloosheid en mythes over het verhaal. Bij Harding heet het eiland Apple Island. Dit andere paradijs is een episch en tegelijk humaan boek. Door zijn stijl, die ook in vertaling volstrekt overtuigend overkomt, sleept Harding ons mee, het hele eiland over, tot in elke hut, in elk hoofd.

Vertaling Jan Fastenau. Querido, 240 blz. € 24,99

Georgi Gospodinov Schuilplaats voor andere tijden

In een met de International Booker Prize 2023 bekroonde roman laat de Bulgaarse schrijver Georgi Gospodinov zien hoe de huidige onvrede in Europa op een kwaadaardige manier kan ontsporen. Een inventieve arts heeft een bijzondere behandeling voor zijn Alzheimer-patiënten bedacht door de afzonderlijke spreekkamers van zijn kliniek in de stijl van een bepaald decennium uit de twintigste eeuw in te richten. Hierdoor kunnen patiënten ongestoord terugkeren naar vervaagde herinneringen waarin ze zich op hun gemak voelen. Die behandelmethode heeft zo’n succes, dat ook elders in Europa filialen van die kliniek voor nostalgie worden geopend.

Vertaling Hellen Kooijman. Ambo Anthos, 334 blz. € 24,99

Jean Hanff Korelitz De nakomer

De nakomer gaat over veel meer dan een particuliere familiegeschiedenis. De opkomst van alt-right, de discussie over culturele toe-eigening, de aanslag op de Twin Towers in 2001 en het effect ervan op ieders leven, de positieve dan wel negatieve rol van religie in de huidige tijd en zeker ook het belang van kunst: dat alles en nog veel meer komt aan bod in deze sprankelende, doortimmerde, buitengewoon verslavende roman .

Vertaling Hilje Papma en Anna Post Uiterweer. Borgerhoff & Lamberigts, 472 blz. € 29,99

Rebecca Makkai Ik heb een paar vragen voor je

Makkai haalde met haar vorige roman Een stralende toekomst, de finale van de Pulitzer Prize. Met haar nieuwe roman over een mogelijke rechterlijke dwaling laat Makkai opnieuw zien hoe goed ze het vak beheerst. Behalve spannend en confronterend is Ik heb een paar vragen voor je ook nog eens goed geschreven, met lyrische natuurbeschrijvingen, goede beeldspraak en treffende observaties.

Vertaling Arjaan van Nimwegen en Thijs van Nimwegen. Nieuw Amsterdam, 416 blz. € 24,99

Hilary Mantel Voorbij het zwart

Ben je bang voor spoken? Ja? Groot gelijk, lees Voorbij het zwart maar, er is alle reden toe. In die roman spreekt het vanzelf dat de doden de levenden opzoeken. En ze zijn zelden welwillend. Dode mensen zijn ‘niet ineens fatsoenlijk omdat ze dood zijn’, integendeel. En Hilary Mantel is de aangewezen schrijfster om daar op beklemmende wijze verslag van te doen.

Vertaling Harm Damsma en Niek Miedema. Meridiaan, 559 blz. € 32,50

Adania Shibli Een klein detail

Als er één ding geen ‘klein detail’ is, is het wel de verkrachting van en de moord op een bedoeïenenmeisje in de Negevwoestijn, in augustus 1949. Toch heet de roman van Adania Shibli Een klein detail. Dat suggereert, met ironisch understatement, dat de gebeurtenis niet meer dan een voetnoot is in de bloedige geschiedenis in het Midden-Oosten. Maar Shibli maakt het tot een metafoor voor het grote conflict en de menselijke drama’s.

Vertaling Djûke Poppinga. Koppernik, 127 blz. € 21,50

Zhang Yueran De spijker

Twee levens, getekend door een geheim. Dat is de insteek van De spijker, de roman van de in eigen land én internationaal zeer geprezen Chinese schrijfster Zhang Yueran. Na elf jaar afstand ontmoeten twee jeugdvrienden elkaar voor een lang gesprek om dat geheim voor eens en altijd te bespreken. Een gevoel van verlorenheid doorspekt de personages – en leidt tot filosofische vragen over een leven zonder hoop.

Vertaling Annelous Stiggelbout. Prometheus, 447 blz. € 25,-

De beste geschiedenisboeken van 2023 over Nederland

Welke geschiedenisboeken over Nederland uit 2023 zijn de moeite waard? Boekenredacteur Jeroen van der Kris zet er vijf op een rij, in willekeurige volgorde.

Karin Amatmoekrim In wat voor land leef ik eigenlijk?

Karin Amatmoekrim schreef een biografie van Anil Ramdas, de schrijver die net zoals zij vanuit Suriname naar Nederland migreerde. In haar inleiding schrijft ze dat het boek een manier is om wat „recht te zetten, en de grote vragen te beantwoorden die Anil bij die ene ontmoeting in mij plantte, in de hoop niet alleen hem, maar ook het land dat wij met elkaar deelden, beter te begrijpen.” In een interview in NRC zegt ze over het boek: „Ik heb hem als lens gebruikt om iets te zeggen over ons.”

Prometheus, 520 blz. €39,99

Hester den Boer Kamp Erika

Kamp Erika? Zoals de meeste Nederlanders had onderzoeksjournalist Hester den Boer er nog nooit van gehoord. Ze ging op onderzoek uit naar het vergeten Duitse concentratiekamp in Overijssel. Haar boek stemt tot nadenken over de manier waarop met de geschiedenis van de oorlog wordt omgegaan, vooral als het om begrippen als ‘goed’ en ‘fout’ gaat.

Atlas Contact, 288 blz. € 22,99

Cathalijne Boland Reuchlins reis

George Reuchlin, directeur van stoombootmaatschappij de Holland-Amerika Lijn, stuurde zijn vrouw nog één telegram voordat hij aan boord van de Titanic stapt: ‘Sea perfectly smooth greetings’. Hij sprak haar nooit weer. In het spannende Reuchlins reis verkent Cathalijne Boland de Nederlandse en Europese klassenmaatschappij rond 1900 vanuit het perspectief van de Rotterdamse redersfamilie die vele mensen van Nederland naar de Verenigde Staten en terug bracht.

Alfabet, 448 blz. € 24,99

Gert Oostindie Rekenschap

Rekenschap is het meest persoonlijke boek dat Gert Oostindie schreef. De titel slaat op de rekenschap die de Nederlandse samenleving op dit moment aflegt voor het koloniale verleden – maar ook op zijn eigen werk, zijn decennialange onderzoek naar dat koloniale verleden. Werd Nederland rijk van de slavernij? En zien we dat slavernijverleden echt nog terug in het hedendaagse racisme? In dit boek duikt hij diep in de feiten. „Steeds vaker kreeg ik de vraag: leg nou eens kort uit wat we moeten weten”, vertelde hij in een interview in NRC.

Boom, 192 blz. € 22,90

Frits van Oostrom De Reynaert

Neerlandicus Frits van Oostrom gaat in zijn persoonlijke en ambitieuze boek op zoek naar de oorsprong van Reynaert de vos en maakt meer dan duidelijk dat het magistrale 13de-eeuwse dierenepos Van den vos Reynaerde een meesterwerk is van internationale allure, waar geen houdbaarheidsdatum op zit.

Prometheus, 592 blz. € 35,-

De beste geschiedenisboeken van 2023 over de rest van wereld

Wat zijn de beste geschiedenisboeken over de rest van de wereld die in 2023 verschenen? Boekenredacteur Jeroen van der Kris stelde met hulp van collega’s deze lijst samen - ook hier in willekeurige volgorde.

Bas von Benda-Beckmann Het kleedje voor Hitler

Historicus Bas von Benda-Beckmann ging op zoek naar het verleden van zijn Duitse familie en ontdekte dat die nauwe banden onderhield met top-nazi’s. Behalve een zeer geslaagde familiegeschiedenis leverde het ook een boek op waarin vragen worden gesteld over moraliteit en verantwoordelijkheid. Aan de hand van onder meer brieven en memoires die vele generaties teruggaan, reconstrueert hij de geschiedenis van zijn adellijke familie.

Querido, 672 blz. € 36,99

Martin Bossenbroek De Zanzibardriehoek

In Nederland gaat natuurlijk de meeste aandacht uit naar de slavernij in de voormalige koloniën in ‘de west’. Maar er valt nog veel te vertellen over slavernij elders in de wereld. Nadat de transatlantische slavenhandel in de loop van de negentiende eeuw werd beëindigd, bloeide die aan de andere kant van Afrika juist op, laat Martin Bossenboek op een meeslepende manier zien in De Zanzibardriehoek. Dat was vooral het werk van Afrikanen en arabieren. Europeanen speelden een dubbele rol: ze probeerden een einde te maken aan de slavernij, maar namen en passant wel het gehele Afrikaanse continent in bezit.

Athenaeum, 424 blz. € 32,50

Christopher Clark Europese lente

In januari 1848 brak op Sicilië de revolutie uit. Daarna volgde een golf van opstanden in heel Europa, allereerst in Duitsland, Midden-Europa en Italië: in Keulen, München, Dresden, Wenen, Berlijn, Boedapest, Milaan en Napels, om slechts enkele brandhaarden te noemen. In zijn nieuwe boek Europese lente onderzoekt Christopher Clark die revolutiegolf als een pan-Europees fenomeen. Daarvoor maakt hij veelvuldig gebruik van romans, novellen, toneelstukken en ook schilderijen als bron. Het resultaat is geschiedschrijving van de bovenste plank.

Vertaling Brenda Mudde, Huub Stegeman, Maarten van der Werf. De Bezige Bij, 1088 blz. € 49,99

Peter Frankopan De transformatie van de aarde

Peter Frankopan toont in zijn monumentale werk hoe het klimaat van invloed is geweest op het verloop van de menselijke geschiedenis. De menselijke geschiedenis bekeken door ‘de lens van het klimaat’. Hij is zeker niet blind voor politieke, ideologische of economische oorzaken, maar de grote verdienste van De transformatie van de aarde is dat het overtuigend laat zien dat klimaat een niet weg te denken verklaringsfactor binnen de geschiedwetenschappen is.

Spectrum, 799 blz. € 49,99

Rashid Khalidi De honderdjarige oorlog tegen Palestina

De honderdjarige oorlog tegen Palestina is een vlot geschreven geschiedenisboek. Historicus Rashid Khalidi is in zijn morele verontwaardiging wel overduidelijk partijdig, wat niet bepaald bij een serieuze historicus past, maar misschien zou de schijn van objectiviteit in dit geval alleen maar potsierlijk zijn.

Vertaling Annemie de Vries. De Bezige Bij, 408 blz. € 29,99

De beste filosofieboeken van 2023

Wat zijn de beste filosofieboeken die in 2023 verschenen? Boekenredacteur Rosan Hollak kwam tot dit lijstje:

Lisa Doeland Apocalypsofie

Lisa Doeland buigt zich in haar boek over de vraag hoe je moet omgaan met de waarheid over klimaatverandering. Met humoristisch fatalisme? Of een beroep op de ratio? Ze wijst erop dat lichamelijke betrokkenheid noodzakelijk is – als het gaat over voortbestaan gaat het immers om eten, spijsvertering en dat wat er aan de andere kant weer uitkomt. We moeten onszelf als onderdeel leren zien van de hele kringloop van leven en sterven, en toegeven dat we er niet goed in zijn, in uitsterven. We produceren immers aan de lopende band ‘shit’ die niet weggaat, zoals plastic, afgedankte mineralen, kernafval.

Ten Have, 174 blz. € 20,99

Johan Eklöf. Het duisternismanifest

‘Duisternis is als balsem voor de ziel’, schrijft de Zweedse onderzoeker Johan Eklöf in Het duisternismanifest. In onze overbelichte wereld verliezen we dat nog wel eens uit het zicht, terwijl het donker zo belangrijk voor ons is. In dit manifest analyseert hij op boeiende wijze onze angst voor het duister.

Vertaling Jasper Popma. Ten Have, 240 blz. € 22,99

Herfried Münkler Marx, Wagner, Nietzsche

Karl Marx, Richard Wagner en Friedrich Nietzsche hebben niet per se veel met elkaar gemeen, behalve dat ze in dezelfde tijd leefden. Toch heeft deze combinatiebiografie van Herfried Münkler meerwaarde: samen vormen hun levens en gedachten een ideeëngeschiedenis van de negentiende eeuw. Münkler toont daarbij de nodige kritische distantie, die belangrijke inzichten oplevert over onze moderne tijd.

Vertaling Peter Claessens. Boom, 570 blz. € 39,90

Angela Saini De Patriarchen

Is er wel een universeel systeem van het patriarchaat? Die vraag is de rode lijn in Saini’s boek. Vrijwel nergens is de macht tussen mannen en vrouwen hetzelfde verdeeld, overal zijn nuances en uitzonderingen. Daarmee verdampt ook het idee dat er één vorm van mannenoverheersing bestaat. De conclusies over de oorsprong van het patriarchaat zijn interessant en behoorlijk aannemelijk. Toch is de voornaamste kracht van De Patriarchen dat het véél verder gaat. Een meeslepend boek voor iedereen die bereid is om ‘vaste’ waarheden los te laten.

Vertaling Alexander van Kesteren. Ten Have, 352 blz. € 24,99

Olga Tokarczuk De tedere verteller

In haar essaybundel De tedere verteller bespreekt de Poolse Olga Tokarczuk de onoverzichtelijkheid van de moderne wereld, de ‘epidemie van onbestemdheid’ en zoekt ze naar een verbinding die mogelijk wordt wanneer iemand zich openstelt voor zijn omgeving. Bij echte verhalen gaat het niet om ego-documenten, ze ontstaan eerder vanuit een aanvoelen van wat leeft in de ander.

Vertaling Charlotte Pothuizen en Dirk Zijlstra. De Geus, 277 blz. € 23,99

De beste boeken van 2023 over de actualiteit

Welke non-fictieboeken uit 2023 over de actualiteit zijn de moeite waard? Chef Boeken Peter de Bruijn zet er vijf op een rij, in willekeurige volgorde:

Jeremy Eichler Echo van de tijd

De Amerikaanse muziekcriticus Jeremy Eichler buigt zich over muzikaal herinneren en herdenken in Echo van de tijd. De herinnering aan de Tweede Wereldoorlog in klassieke muziek. Naar de rol van muziek tijdens de Tweede Wereldoorlog is al veel onderzoek gedaan en over de latere beeldvorming van de oorlog in films, literatuur en andere kunstvormen is eveneens al veel geschreven. Maar over de herinnering aan de oorlog in muziek bestaat relatief weinig literatuur. Echo van de tijd beschrijft de worstelingen van de componisten en vult de lacune aan.

Vertaling Paul Janse en Frits van der Waa. Spectrum, 400 blz. € 34,99

Anna Funder Wifedom. Mrs. Orwell’s Invisible Life

Anna Funder buigt zich over het leven van Eileen O’Shaughnessy, de eerste vrouw van George Orwell. Zij had grote invloed op zijn werk en krijgt daarvoor in een tegendraadse biografie nu eindelijk erkenning. Het beeld van Orwell dat uit Wifedom oprijst, kan een stomp in de maag zijn voor bewonderaars. Funder concentreert zich op de vrouwen die hem als aankomend schrijver vooruit hielpen, ook financieel. Orwell had de gewoonte vrouwen aan te randen, soms met geweld, en kwaad te worden als ze hem bleven afwijzen.

Penguin, 452 blz. € 28,99

Arnon Grunberg De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood

Grunberg debuteert met De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood als schrijver van non-fictie die wars is van pamflettisme: hij ziet zich als chroniqueur van de ‘vluchtelingenproblematiek’ en doet ‘een poging tot geschiedschrijving terwijl de geschiedenis voort danst’. Hij mag dan niks op hebben met een mechanisch mededogen voor de vluchteling, maar ondertussen beschouwt hij vluchten als iets diep menselijks. Zijn relativerende boek is dankzij talloze literaire verwijzingen en ook zijn persoonlijke familiegeschiedenis uitzonderlijke non-fictie.

Pluim, 293 blz. € 22,99

Hein de Haas Hoe migratie echt werkt

Hoogleraar Sociologie Hein de Haas maakt korte metten met 22 hardnekkige linkse én rechtse migratiemythen, voorziet de lezer van essentiële kennis en confronteert ons met ontnuchterende lessen over migratie. Ondanks de ferme anti-immigratieretoriek en grootsprekerij van politici is migratie niet tegen te houden, blijkt uit zijn boek Hoe migratie echt werkt.

Spectrum, 519 blz. € 24,99

Chris Miller. Chip War. The fight for the world’s most critical technology

In zijn hoogst actuele, uitstekend te volgen boek Chip War beschrijft historicus Chris Miller in vliegende vaart niet alleen hoe halfgeleiders zo belangrijk konden worden, maar ook hoe politieke en economische beslissingen hebben gezorgd voor een ingewikkelde kluwen afhankelijkheden tussen grootmachten. Zijn chips de volgende inzet van een oorlog?

Simon & Schuster, 431 blz. € 19,99

De beste thrillers van 2023

NRC-journalist Arjen Ribbens las het afgelopen jaar tal van thrillers. Welke maakten de meeste indruk? Hij kwam tot deze top 5.

S.A. Cosby Vlijmscherpe tranen

De boeken van S.A. Cosby zijn méér dan spannend. Vlijmscherpe tranen gaat over homofobie en racisme en is een fenomenale, van energie knetterende thiller over twee vaders, de een zwart, de ander wit.

Vertaling Henk Moerdijk. The House of Books, 336 blz. € 23,99

Mathijs Deen De duiker

De Duiker is een volbloed thriller die ook literaire kwaliteiten heeft. Speurzin en medeleven gaan voor de lezer gelijk op. Zo blijkt de waddenthriller uiteindelijk ook te gaan over familiebanden en onder de oppervlakte sluimerende (wraak)gevoelens.

Alfabet, 320 blz. € 20,99

John Kuipers Het bedrog van Göring

Vorig jaar debuteerde oud-ANP-journalist John Kuipers met het veelbelovende boek Musserts schaduw, dat zich afspeelt in het Den Haag van juni 1940. Kuipers schrijft beeldend en met veel humor. Deze zomer kwam zijn tweede roman uit, Het bedrog van Göring, opnieuw met inspecteur Charles Swieninck in de hoofdrol.

Cargo, 400 blz. € 21,99

Dennis Lehane Small Mercies

Dennis Lehane publiceerde met Small Mercies een hartverscheurend en tegelijk razendspannend boek met Boston als achtergrond. De tienerdochter van Marie Pat, een alleenstaande moeder, komt niet thuis na een avond stappen. Diezelfde nacht wordt een zwarte jongeman dood aangetroffen op een metrostation. Houden de gebeurtenissen verband met elkaar? Lehane toont overtuigend aan hoe diepgeworteld het Amerikaanse racisme is.

Abacus Books, 308 blz. € 19,95

Colson Whitehead Misdaadmanifest

Na zijn vorige boek Harlem Shuffle was Colson Whitehead voor het eerst zijn romanpersonages niet beu: hoofdpersoon in Misdaadmanifest is opnieuw Ray Carney, een meubelverkoper uit Harlem, die de criminaliteit vaarwel heeft gezegd. Het gaat toch mis als zijn tienerdochter smeekt om kaartjes voor een stijf uitverkocht concert van The Jackson 5. Whiteheads geweldige stijl onderscheidt hem van reguliere misdaadauteurs. Misdaadmanifest is intelligent topvermaak.

Vertaling Harm Damsma. Atlas Contact, 400 blz. € 24,99

De beste kinderboeken van 2023

Ook in 2023 besprak de boekenredactie flink wat kinderboeken. Deze vijf, in willekeurige volgorde op een rij gezet, kregen lovende recensies:

Marco Kunst Het touw en de waarheid (11+)

Het touw en de waarheid is nu eens een keer geen maatschappelijk betrokken jeugdboek, maar een universeel, gevoelig (liefdes)sprookje. De verweesde Kyra en Ylan zoeken naar respectievelijk nieuwe kleur in het leven, en de waarheid. Marco Kunst schrijft in een taal die net zo deint en bruist als de zee.

Lemniscaat, 120 blz. € 16,99

Joke van Leeuwen Dát bedoel ik, zei de zalm (7+)

In Dát bedoel ik, zei de zalm zien we Joke van Leeuwen in topvorm. Het is een kinderboek waar je hart sneller van gaat kloppen. Weerloos en waardevol filosofeert Van Leeuwen over hoe mens, dier en ding zich tot elkaar verhouden.

Querido, 92 blz. € 13,50

Ruta Sepetys Ik moet je verraden (15+)

Ik moet je verraden is een indrukwekkend boek over afgelegde vrijheid. In het communistische Roemenië van 1989 tekenen angst, leugens, spionage en sociale controle het alledaagse leven. Een vergelijking met de huidige situatie in Rusland dringt zich op.

Luitingh-Sijthoff, 304 blz. € 24,99

Tjibbe Veldkamp De jongen die van de wereld hield (10+)

Tegen het decor van een fictieve Oost-Europese stad volgt de lezer een magisch-realistisch verhaal over een jongen die mogelijkerwijs kan gaan leven. Een adembenemend jeugdboek met een oorspronkelijk idee en een eigen stem.

Querido, 184 blz. € 17,99

Anna Woltz De spin en de sleutel (10+)

Een jeugdboek zoals we die gewend zijn van Anna Woltz: filmisch, prikkelend, origineel, geestig en vol bravoure. Zo trekt ze je direct het eigentijdse verhaal in dat draait om de clash tussen Elena en Atlas, die zich beiden verraden voelen door het leven en hun moeders, maar verder elkaars tegenpolen zijn. Prachtig is ook het knetterende slot.

Querido, 191 blz. € 16,99