De renovatie van het Binnenhof kan dienen als voorbeeld voor de formerende partijen

Je zou de verbouwing van het Binnenhof als een metafoor voor Nederland kunnen zien, een land waar het piept en kraakt. Waar decennialang met lapmiddelen is geprobeerd het onvermijdelijke uit te stellen: het maken van keuzes. Waar kluwen met elkaar verbonden kabels alleen in samenhang ontward kunnen worden. En waar, als je eenmaal een schop in de grond zet, duidelijk wordt dat er meer achterstallig onderhoud is dan verwacht.

Neem de personeelstekorten waar veel sectoren mee kampen. Die kunnen worden opgelost door meer immigratie of door een krimpende, vergrijzende beroepsbevolking meer uren te laten werken. Dat laatste vraagt om een plan voor meer kinderopvang en de pensioenleeftijd. Het eerste om meer voorzieningen en meer huisvesting.

Die vraag naar woningen vraagt weer om een antwoord op het stikstofprobleem, dat weer samenhangt met de toekomst van de landbouw en de aanwezigheid van bepaalde industrieën, met klimaatdoelen die gehaald moeten worden, en met de ruimte die Nederland ook aan rivieren, natuur, recreatie en wegen wil geven.

Wat dat betreft kan het Binnenhof juist dienen als voorbeeld voor de formerende partijen en de volksvertegenwoordigers voor al die andere keuzes die gemaakt moeten worden.

Lees ook Verbouwing Binnenhof richting twee miljard, kosten dreigen te verviervoudigen

Vertel het eerlijke verhaal. ‘Sober en doelmatig’, de opdracht die met name de Tweede Kamer meegaf aan de architecten, was altijd meer wens dan realiteit. Begroten is vooruitzien, er zijn altijd risico’s waarvoor je een buffer nodig hebt, en noodzakelijke investeringen kosten geld.

Nietsdoen is geen optie meer, asbest kan je niet laten zitten. Zie de Palaces of Westminster in Londen die ook broodnodig gerepareerd moeten worden – in 2012 lekte urine al door de plafonds – maar waar renovatie wordt uitgesteld. De Britten spenderen inmiddels twee miljoen pond per week aan adhoc-reparaties.

Vertel dat geld soms gaat naar reparaties die niet onmiddellijk zichtbaar worden. Als het Binnenhof eenmaal klaar is, zal het er op een vernieuwde publieksingang en een stukje extra gracht na niet veel anders uitzien. Maar het gebouwencomplex zal wel enkele decennia brandveilig meekunnen. Zo hopelijk ook de inrichting van Nederland.

Lees ook Het doolhof van de democratie verbouw je niet zomaar

Vertel dat renovaties soms langer duren dan gedacht. Het ís ingewikkeld om een gebouw – of land – dat piept en kraakt weer soepel draaiend te krijgen. Dat vergt aandacht die verder gaat dan de talkshow-fittie van de dag.

Wat dat betreft zou het goed zijn als de Tweede Kamer niet blijft zwelgen in een nostalgisch verlangen naar het Binnenhof. In de centrale hal van het huidige gebouw hangt een ‘atoomklok’ die op de seconde nauwkeurig de 950-plus dagen aangeeft sinds het vertrek. Het zou beter zijn aandacht te vragen voor bijvoorbeeld de democratische onwenselijkheid dat het publiek vanaf de – kleine - tribune nauwelijks zicht heeft op zijn volksvertegenwoordigers maar vooral op de ministersploeg.

En maak duidelijk dat als iets moet, het moet. Hardnekkig zit één departement, dat van Algemene Zaken, ondanks waarschuwingen van de brandweer dat het er niet veilig is, nog op het Binnenhof. Een nieuwe premier doet er goed aan te allen tijde het goede voorbeeld te geven.