In de herfst heb je zin in een parfum dat warm en kruidig is

De zomer is voorbij, de herinnering aan voorjaarsbloesem allang vervlogen. En hoewel klimaatverandering de herfst flink heeft opgestookt, zijn onverbiddelijk de natte, koele, grijze dagen aangebroken, waarin mensen grijpen naar de troost van warme drank en zachte truien – of iedere troost die ze maar kunnen vinden. Zoals een goed parfum. Dat je ’s morgens opdoet en half vergeet, tot je er op zo’n druilerige dinsdag af en toe een vleug van ruikt, waardoor het even allemaal wat minder… nucleair-dreigend grijs is.

Daarmee lopen sommige parfumliefhebbers tegen een (ontegenzeggelijk volkomen luxe)probleem aan. Welk parfum draag je dan in hemelsnaam? Dit geldt voor iedereen die vooral houdt van citrus- en watergeuren, desnoods nog wat bloemen, allemaal geuren die met voorjaar en zomer geassocieerd worden. En waar je als het kil is minder behoefte aan hebt. Liever iets warms, denk je dan, of iets kruidigs. Een herfstwandeling in een flesje. Maar vraag in de gemiddelde parfumwinkel naar iets voor herfst of winter en je stuit op plakkerige muren van musk, amber, vanille en specerijen die me in het slechtste geval acute hoofdpijn opleveren, maar in ieder geval walging. Het verschijnen van Angel van Thierry Mugler, bijna dertig jaar geleden, geldt als het begin van de trend van extreem zoete parfums. Vooral nieuwe celebrity-geuren ruiken als een doorgedraaide Jamin.

Natuurlijk kan je ook in doorsnee parfumerieën niet-weemakende ‘warme’ geuren vinden, zoals aromatische fougères of kruidige houtgeuren, maar het helpt als je weet waar je naar moet vragen. Dan helpt het weer als je eerst naar een niet-doorsnee parfumwinkel gaat, waar ze je met verstand van zaken op weg kunnen helpen. Ik kwam uit bij Perfume Lounge van chemicus en parfumier Tanja Deurloo. Daar ging het al snel over taal. Want hoe beschrijf je wat je lekker vindt?

Het Nederlands heeft geen specifieke woorden voor geur, op ‘muf’ na. Een door parfumeurs veel gebruikt onderscheid, legt ze uit, is dat tussen transparante geuren en meer dichte, omhullende geuren. „We gebruiken ook vaak texturen om parfum te beschrijven, zoals fluwelig, waterig of ijzig.” Maar ook woorden voor geluid, zoals helder of schril, of omfloerst. Dat doet soms denken aan kokette wijnbeschrijvingen, maar het is nu eenmaal behelpen als specifieke taal ontbreekt.

Ik dacht dus dat ik al een heel eind zou zijn als ik de voor mij goede geurfamilie kon vinden voor de winter – parfums worden naar hun type wel ingedeeld in ‘families’. Deurloo wijst ze aan op een ‘fragrance wheel’: leer, hout, amber, musk – allemaal families die je met koud weer associeert. Helaas. Die indeling biedt maar beperkt houvast, zegt ze. Minstens zo belangrijk is dus die textuur van een geur, hoe doorzichtig of juist dicht die is, en hoe ‘warm’ of ‘koud’. Dat blijkt ook als we gaan ruiken. Mijn afkeer van plakkerige geuren richtte zich vooral tegen de vaak van vanille doortrokken gourmands, dus na wat snuiven aan geuren met leer en kruiden zet Deurloo me aan de vanille. Zoals Vanille Rêve van Shalini („een instant antidepressivum”) en Vanille Tonka van Nicolai. Door hun subtiele samenstelling en het feit dat ze natuurlijke vanille bevatten in plaats van kennelijk meer schreeuwerige synthetische variant, leveren beide een tevreden grijns op. Ook als ik een paar uur later (steeds) aan mijn pols ruik. Ik heb dus blijkbaar geen hekel aan vanille in parfum – en waarschijnlijk dus ook niet aan musk of amber – alleen als die ingrediënten zoals helaas vaak het geval is, verweven zijn tot een ondoordringbare laag. Wat voor de een beschutting en comfort betekent, ruikt voor de ander (mij) als een claustrofobische plakboel. Er is dus ook in de winter hoop voor liefhebbers van ‘lichte’ geuren, je moet alleen goed zoeken. Dat is beslist geen straf – ik ruik inmiddels subtiel naar vanille, laat die winter maar komen.