Oorlog in Oekraïne

Alle EU-lidstaten akkoord: Oekraïne en Moldavië mogen kandidaat-lid worden

In dit blog doet NRC verslag van de belangrijkste ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne. Lees meer stukken in ons dossier.

Alle EU-lidstaten akkoord: Oekraïne en Moldavië mogen kandidaat-lid worden

Oekraïne en Moldavië mogen kandidaat-lid worden van de Europese Unie. Op een EU-top in Brussel zijn de regeringsleiders van de 27 lidstaten daarmee akkoord gegaan.

„Deze beslissing sterkt ons allemaal”, aldus voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. „Omdat het de wereld eens te meer laat zien dat we verenigd en sterk zijn in het licht van externe bedreigingen.” De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zegt het besluit te prijzen. „Het is een uniek en historisch moment in de relaties tussen Oekraïne en de EU.”

Voordat Oekraïne daadwerkelijk lid kan worden, moet het een reeks hervormingen doorvoeren. Zo eist de EU dat de rechtsstaat en democratie versterkt worden en dat Kiev de wijdverspreide corruptie in het land aanpakt. Deze hervormingen en bijgaande onderhandelingen zullen waarschijnlijk jaren duren.

De Europese Commissie gaf eerder al een positief advies over kandidaat-lidmaatschap. Ook het Nederlandse kabinet, dat eerder terughoudend leek, gaf vorige week zijn fiat. „Deze stap en de symboliek die ervan uitgaat vind ik een verstandige manier voorwaarts”, aldus minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (CDA). „Symbolen zijn, zeker in oorlogstijd, heel belangrijk.”

Vlaardingen gaat opvangwijk voor Oekraïense vluchtelingen bouwen

In Vlaardingen wordt een wijk gebouwd voor de langdurige opvang van 762 Oekraïense vluchtelingen. Dat heeft de gemeente donderdag bekendgemaakt, nadat het college met het plan instemde en de financiering vanuit het Rijk rond was. In totaal komen er 408 flexwoningen op een bedrijventerrein bij de stad, die voor zo’n drie jaar beschikbaar zullen zijn. De eerste honderd woningen worden volgens de planning in oktober opgeleverd.

De burgemeester van Vlaardingen, Bert Wijbenga, is „trots” dat Vlaardingen kan bijdragen aan „de opvang van ontheemde Oekraïners”. Hij schrijft ook dat het „nog even spannend” was of het project zou kunnen doorgaan. Vlaardingen wilde een bijdrage van de overheid, genoeg om de huizen „kostenneutraal” te kunnen bouwen, zegt een woordvoerder van de gemeente. Donderdag was de door Vlaardingen gestelde deadline voor toezegging van financiering vanuit het Rijk – het bouwcontract moest dan worden ondertekend. Dit gebeurde op het laatste moment.

Er zijn ook plannen om een basisschool te bouwen, waar Oekraïense leerkrachten les kunnen gaan geven. De wijk moet volgens de woordvoerder zo veel mogelijk zelfvoorzienend worden. Als de Oekraïners uiteindelijk vertrekken, kunnen de huizen worden bewoond door Vlaardingse en regionale woningzoekenden, zegt de lokale wethouder van wonen, Ivana Somers. De ‘tiny houses’, zoals ze door de gemeente beschreven worden, zouden minimaal vijftien jaar meegaan.

Een opvanglocatie voor Oekraïense vluchtelingen in een oude Blokker-winkel in Gouda. Foto Robin Utrecht/ANP

Unesco: meer dan 150 culturele erfgoedlocaties beschadigd sinds begin oorlog

Sinds het begin van de Russische invasie zijn 152 culturele erfgoedlocaties in Oekraïne beschadigd of volledig verwoest. Dat heeft de werelderfgoedorganisatie van de Verenigede Naties Unesco donderdag bekendgemaakt. In de gepubliceerde lijst staan 15 beschadigde monumenten, 18 culturele centra, 12 musea, 7 bibliotheken, 70 kerken of andere religieuze gebouwen en 30 historische panden.

De meeste schade is geconstateerd in de regio’s Donetsk, Charkov en Kiev. Unesco houdt de schadelijst al bij sinds het begin van de oorlog. Dat doet de VN-organisatie op basis van informatie van de Oekraïense autoriteiten, die vervolgens te verifiëren is door satellietbeelden en getuigenverslagen. Zo staat het ingestorte theater in de bezette stad Marioepol op de gepubliceerde lijst. Daarbij kwamen honderden mensen om het leven die zich in het theater schuil hielden voor de aanhoudende beschietingen.

„Cultureel erfgoed, in al zijn vormen, mag op geen enkele manier het doelwit zijn”, zegt Unesco-baas Audrey Azouley in een verklaring. „Deze continue aanvallen op Oekraïense culturele locaties moeten stoppen.” Volgens de VN-organisatie zijn de zeven locaties die op de werelderfgoedlijst staan tot nu toe bespaard gebleven.

De in 1887 gebouwde brandweerkazerne van Charkov is verwoest. Foto Dimitar Dilkoff/AFP

Duitsland kondigt fase twee van gasnoodplan aan

Duitsland heeft de tweede fase van het zogenoemde gasnoodplan afgekondigd. Sinds eind maart is bij de Duitsers het eerste niveau van het driedelige crisisplan van kracht. Fase twee is alarmerender: energiebedrijven mogen hogere gasprijzen aan hun klanten doorberekenen, om zo de vraag te drukken. In de hoogste noodfase kan de overheid direct ingrijpen op de gasmarkt.

Lees hier het hele artikel over het gasnoodplan

Gouverneur Loehansk: Russische militairen bezetten twee voorsteden van Lysytsjansk

Russische strijdkrachten hebben twee voorsteden ten zuiden van de omsingelde stad Lysytsjansk in de Oost-Oekraïense regio Loehansk ingenomen. Het gaat om de dorpen Loskoetivka en Raj-Oleksandrivka, meldt de gouverneur van de regio Serhi Hajdaj donderdag volgens persbureau Reuters. De situatie in Lysytsjansk is nu „zeer gevaarlijk” omdat alles binnen het bereik van Russisch vuur ligt, aldus Hajdaj. Oekraïense verdediging van de naburige stad Sjevjerodonetsk en nabijgelegen dorpen Vovtsjojrovka en Zolote heeft volgens de gouverneur wel stand gehouden.

De strijd om de twee buursteden Lysytsjansk en Sjevjerodonetsk heeft nu „een soort angstaanjagende climax” bereikt, zo meldt de adviseur van president Volodymyr Zelensky in een online videoboodschap. Ook het Britse ministerie van Defensie meldt donderdag in een dagelijkse update over de situatie in Oekraïne dat Russische militairen steeds meer druk uitoefenen op de regio Loehansk. Volgens het ministerie zijn de Russische troepen sinds afgelopen zondag ruim 5 kilometer opgeschoven naar de zuidelijke toegangswegen van Lysytsjansk. „Sommige Oekraïense eenheden hebben zich teruggetrokken, waarschijnlijk om zo te voorkomen dat ze worden omsingeld.”

De steden Sjevjerodonetsk en Lysytsjansk in het oosten van Oekraïne liggen al weken hevig onder Russisch vuur en vormen het middelpunt van het Russische offensief in de Donbas. Volgens Moskou zijn Oekraïense militairen in de twee steden volledig omsingeld, zo ook de chemische Azot-fabriek in Sjevjerodonetsk waar honderden mensen zich schuilhouden. Maar volgens Hajdaj hebben de Russen nog „niet de volledige controle”, zo zei hij woensdag nog in een televisietoespraak.

Welkom in dit blog

In dit blog doet NRC verslag van de oorlog in Oekraïne.

Lees hier het vorige blog terug