Duitsland kondigt fase twee van gasnoodplan aan

Duitsland heeft de tweede fase van het zogenoemde gasnoodplan afgekondigd. Dat heeft minister Robert Habeck van Economische Zaken donderdagochtend bekendgemaakt op een persconferentie. Sinds eind maart is bij de Duitsers het eerste niveau van het driedelige crisisplan van kracht. Fase twee is alarmerender: energiebedrijven mogen hogere gasprijzen aan hun klanten doorberekenen, om zo de vraag te drukken. In de hoogste noodfase kan de overheid direct ingrijpen op de gasmarkt.

Lees ook Kan Duitsland een embargo op Russische olie volhouden?

Met dit plan blijft de aanvoer „gegarandeerd”, beklemtoonde Habeck. De opslagplaatsen lopen langzaam vol voor de wintervoorraden. De komende tijd verwacht de minister dat de gasprijzen verder zullen toenemen in het land. „We zitten in een gascrisis. De prijzen zijn al hoog en we moeten voorbereid zijn op verdere stijgingen”, aldus Habeck. Hij sprak van een „landelijke inspanning” en riep de industrie, overheid en huishoudens op het gasgebruik zo laag mogelijk te houden „om de winter door te komen”.

Duitsland richt zich de komende tijd op het vullen van de gasopslagtanks. Die zijn de afgelopen weken aangewend om de tekorten uit de buitenlandse import te compenseren en dat ging ten koste van de winterreserves. De komende tijd gaat de regering op zoek naar meer alternatieve aanbieders. Dat zal op korte termijn moeten gebeuren, want op 11 juli staan reparatiewerkzaamheden aan de Nord Stream 1 pijpleiding op de agenda. Die zullen volgens Duitse media zo’n tien dagen in beslag nemen.

Gazprom

Het van Russisch gas afhankelijke Duitsland kampt met grote gastekorten, mede door de oorlog in Oekraïne. Gazprom schroefde vorige week al de gastoevoer terug tot 40 procent van de gebruikelijke hoeveelheid, naar eigen zeggen vanwege reperatiewerkzaamheden aan pijpleiding Nord Stream 1. Habeck weersprak dat motief en wees op een „politieke beslissing” als oorzaak voor het besluit.

Voor de Russische invasie in Oekraïne kwam ruim de helft van de gasimport richting Duitsland uit Rusland. De huidige regering heeft dat inmiddels gereduceerd tot eenderde, door meer aardgas te importeren uit Nederland en Noorwegen. Tegelijkertijd investeert Duitsland meer in vloeibaar aardgas (lng) en wil het weer gebruikmaken van kolencentrales, die het land eigenlijk wilde sluiten vanwege milieubezwaren.

Lees ook Duitsland wil nu tóch gaswinning in de Noordzee. De Waddeneilanden vrezen verlies van flora, fauna en toeristen

Crisisplan Nederland

Ook het Nederlandse kabinet heeft een crisisnoodplan gepresenteerd om de gastekorten te lenigen. Eerder deze week kondigde minister Rob Jetten (Klimaat en Energie, D66) aan dat kolencentrales hier weer op volle capaciteit gaan draaien om huishoudens en bedrijven van elektriciteit te voorzien. Daarmee hoopt Jetten gas te besparen om de wintervoorraden aan te vullen. Aanvankelijk mochten de kolencentrales maar op 35 procent van het vermogen draaien.

Volgens Jetten zet de Russische president Vladimir Poetin „gas steeds meer in als machtsmiddel”. Vergelijkbare woorden sprak zijn Duitse collega Habeck donderdag uit: het beknellen van de Russische gastoevoer noemde hij een „economische aanval” van Poetin.

Op langere termijn willen Nederland en Duitsland de Russische afhankelijkheid afbouwen door zelf naar gas te boren op de Noordzee. Vijf jaar terug werd al een gasveld ontdekt op de zeegrens tussen beide landen, maar de Duitse deelstaat Nedersaksen was lang tegen winning daarvan omdat dit conflicteerde met de klimaatambitie om afscheid te nemen van fossiele energie. Dit standpunt is veranderd na de Russische invasie in Oekraïne. Naar verwachting zal eind 2024 voor het eerst gas uit het gasveld komen.