De eerste die de ‘rotzak’ bedwong

„Nog een paar zware stappen en toen was er niets meer boven ons dan de lucht. Er waren geen rotsen meer, geen laatste piek. [..] We hadden Everest overwonnen. Ontzag, verwondering, nederigheid, trots, verrukking. Dat moeten de verwarrende emoties zijn geweest van de eerste mannen die op de hoogste top op aarde stonden nadat zoveel anderen hadden gefaald.”

Dat schreef de vandaag gestorven Sir Edmund Hillary over zichzelf en de Sherpa Tenzing Norgay, nadat zij op 29 mei 1953, om half twaalf ’s ochtends, als eersten de toen op 8.848 meter hoogte geschatte Mount Everest hadden bedwongen. Wegens de beperkte zuurstofvoorraad moesten ze een kwartier na aankomst aan de afdaling beginnen. „We hebben de rotzak te grazen genomen”, was zijn commentaar toen Norgay en hij terugkeerden op het basiskamp op ruim 5.300 meter. Zij waren de enige deelnemers aan de expeditie onder leiding van de Britse kolonel Sir John Hurt die niet waren bezweken aan uitputting, hoogteziekte en het slechte weer. Het nieuws bereikte de buitenwereld op 2 juni, de dag waarop koningin Elizabeth II werd gekroond. Zij sloeg Hillary dat jaar tot ridder.

Edmund Hillary belichaamde die trekken die Nieuw-Zeelanders in elkaar bewonderen: pretentieloosheid, een laconieke grondhouding, gulheid, eerlijkheid en bovenal de can do attitude, het credo dat met goede wil en vernuft niets onmogelijk is. Hij stierf vanochtend op 88-jarige leeftijd in een ziekenhuis in zijn woonplaats Auckland aan een hartaanval.

Hij kampte de laatste jaren met een verslechterende gezondheid, maar schroomde ook toen niet om zijn morele gezag te gebruiken bij kritiek op de huidige generatie bergbeklimmers. Hij vond dat bij commerciële expedities „bergen rotzooi” wordt achtergelaten en betreurde dat iedereen met geld een begeleide trip naar de top kan kopen.

Dat morele gezag verwierf Hillary niet alleen door de Everestbeklimming en latere expedities naar andere Himalayapieken en op de Zuidpool, maar vooral door zijn ontwikkelingswerk in Nepal. Hij gebruikte zijn roem voor fondsenwerving voor zijn Himalaya Stichting die er scholen, ziekenhuizen en bruggen bouwde.

[Vervolg HILLARY: pagina 4]

HILLARY

Hillary vond ook tragedie in Nepal

[Vervolg van pagina 1] „Ik houd er niet van beroemd te zijn, maar ik geef toe dat het deuren opent”, verklaarde Hillary tien jaar geleden in een interview. Op foto’s in zijn eenvoudige huis in Auckland was te zien hoe de grote en sterke avonturier (zijn longinhoud was zeven liter in plaats van de gemiddelde vijf) met zware balken sleepte bij de bouw van een school in de bergen.

Als kind had Hillary een fragiel postuur; met schoolgymnastiek zat hij in een speciale groep voor kinderen met een gebrek aan coördinatie. Maar toen hij als tiener met klimmen begon, ging hem dat snel goed af. Na alle toppen in Nieuw-Zeeland bedwongen te hebben verlegde hij zijn aandacht naar de Himalaya.

Niemand liet bij Hillary’s talrijke expedities ooit het leven. Toch bracht Nepal hem tragedie. Zijn vrouw en zestienjarige dochter kwamen in 1975 bij een vliegtuigongeluk om op het vliegveld van Kathmandu. Hij hertrouwde later met de weduwe van jeugdvriend Peter Mulgrew. Mulgrew was omgekomen toen een toeristische vlucht tegen Mount Erebus op Antarctica vloog. Hillary zou als commentator meevliegen, maar moest afzeggen.

In de jaren tachtig werd Hillary benoemd tot ambassadeur in India en Nepal. Later zei Hillary, die de dingen graag bij hun naam noemde, dat hij grote moeite had met de diplomatieke mores.

Hillary krijgt een staatsbegrafenis. In Nepal baden Sherpa’s vandaag voor zijn reïncarnatie.