Dit is een artikel uit het NRC-archief Dit artikel is met behulp van geautomatiseerde technieken gedigitaliseerd en voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd volledig correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Defensie

Oud-minister Corneliu Manescu aan de macht Opstand Roemenië slaagt, Ceausescu is op de vlucht

MOSKOU/ WENEN, 22 dec. — President Nicolae Ceausescu van Roemenië is na een bloedige volksopstand tegen zijn regime ten val gebracht. De dissidente schrijver Mircea Dinescu heeft vanmorgen via de radio het einde van de dictatuur bekendgemaakt. De macht is overgenomen door een Front van Nationale Redding onder leiding van oud-minister Corneliu Manescu. De grenzen van Roemenië zijn weer open en heel Boekarest is één groot volksfeest.

Volgens sommige bronnen is Ceausescu vanmorgen het land ontvlucht, naar China of Iran. Volgens de Roemeense televisie bevond hij zich echter aan het begin van de middag op de luchthaven van Boekarest, Otopeni. Eerder had Ceausescu nog getracht vanaf het balkon van zijn paleis het volk toe te spreken. Hij werd overstemd door zijn gehoor, dat 'dood, dood' scandeerde. Daarop ging Ceausescu met zijn vrouw aan boord van een helikopter en verdween.

De val van Ceausescu is het gevolg van een bloedige revolutie. Gisteren, vannacht en vanochtend zijn in Boekarest en een reeks andere steden demonstraties door troepen nog met geweld beëindigd, waarbij zeker vijftig en mogelijk honderden doden vielen. Vanochtend werd in Boekarest opnieuw gedemonstreerd en geschoten. Ceausescu kondigde voor het hele land de noodtoestand af. Kort daarop pleegde de minister van defensie, Constantin Milea, zelfmoord na volgens radio-Boekarest 'als verrader' — dat wil

zeggen als organisator van de opstand — te zijn ontmaskerd. De radio had deze melding nauwelijks doorgegeven of de tanks, die vannacht het centrum van Boekarest hadden bezet, trokken weg en het volk stroomde de straat op. Helikopters gooiden pamfletten uit over de stad. Eerder vandaag leken legeronderdelen de kant van de opstandige bevolking te hebben gekozen. De correspondent van het Sovjetpersbureau Tass meldde dat op verschillende plaatsen in de stad opnieuw hard was ingegrepen maar dat in het centrum soldaten zich bij betogers hadden aangesloten en dat juichende demonstranten op tanks waren geklommen onder het roepen van de leus 'Het leger is met ons'. Het Oostduitse persbureau ADN meldt dat in Timisoara, waar de omwenteling dit weekeinde begon, 4.600 mensen zijn vermoord en 13.500 zijn gearresteerd. Gisteren is in diverse steden in Roemenie met evenveel wreedheid tegen betogers opgetreden als zondag in Timisoara. In Boekarest brak de onrust gisteren uit tijdens een toespraak van president Ceausescu tot een menigte van zorgvuldig geselecteerde aanhangers. Tijdens de bijeenkomst werd het geregisseerde gejuich plotseling overstemd door de kreten 'Weg met Ceausescu' en 'Timisoara, Timisoara'. Ceausescu, die in zijn toespraak bezig was aan een passage waarin hij de Roemenen opriep hun eenheid te bewaren, raakte zichtbaar in paniek. De directe radio- en televisie-uitzending van de bijeenkomst werd verbroken en pas na enkele minuten hervat. Volgens ooggetuigen greep de veiligheidsdienst met de gummiknuppel en traangasgranaten in tegen de groepjes protesterende mensen, die de meegekregen portretten van Ceausescu in brand staken. In het vervolg van zijn toespraak beloofde Ceausescu lonen en uitkeringen te verhogen.

Pag. 5: Vervolg/ V-raad bijeen Pag. 9: Dracula weggestuurd

Vervolg van pag. 1

Ceausescu na bloedig optreden ten val

Elders in de stad brak kort daarop ook onrust uit. Bij een demonstratie reed een tank op de menigte inrijden. Twee demonstranten raakten onder de tank. Toen andere betogers te hulp schoten werden ze onder vuur genomen. Volgens de correspondent van het Joegoslavische persbureau Tanjug werden daarbij negen mensen gedood. In het centrum, op het Piatza Universitatii, begon een massale protestbijeenkomst waaraan zestig* tot honderdduizend mensen deelnamen. Er werden leuzen geroepen als 'Wij zijn het volk', 'Weg met de dictatuur', en 'Moordenaars'. De veiligheidstroepen grepen aanvankelijk niet in. Later gisteravond gingen ze in de aanval. De duizenden betogers die toen nog op het plein stonden werden met machinegeweren onder vuur genomen en vanuit helikopters met raketten bestookt. Volgens ooggetuigen vielen zeker twintig doden.

Ook elders is meedogenloos ingegrepen. In Arad, waar drieduizend mensen de straat opgingen, viel een onbekend aantal doden toen troepen het vuur openden en tanks op de menigte inreed. Een Pools echtpaar, dat later gisteren Hongarije bereikte, meldde te hebben gezien hoe studenten uit een gebouw van de universiteit werden gehaald, tegen de muur werden gezet en werden doodgeschoten. In de stad Cluj vielen 32 doden. Ook in steden als Sibiu en Brasov is gisteren gedemonstreerd en geschoten. Beide steden waren tot vanochtend door de strijdkrachten omsingeld. In Timisoara, dat zich in handen van de bevolking bevond sinds het leger er zich gisteren uit terugtrok, bezetten gisteren arbeiders de fabrieken; ze dreigden ze op te blazen als Ceausescu niet zou aftreden. Studenten vroegen gisteren de arbeiders in heel Roemenië gevraagd in staking te gaan. Onduidelijk is of die oproep werd opgevolgd.