Dans

De hechte band van choreografenduo Yoann en Marie Bourgeois met de natuur vertaalt zich naar een hybride van circus, dans en acrobatiek, nu te zien bij het Nederlands Dans Theater. „Vergelijk het met surfen op de golven, of hiken in de bergen: de omgeving legt je een houding, een beweging op.”

In ‘Origin’ gaan de Chinese Xingxing Gong en de Israëliër Lior Tavori terug naar hun wortels. Voor de een pakt dat vrolijker uit dan voor de ander, ook al hangt er rond beide choreografieën een waas van tragiek.

Een kringetjes blazend poepgat, scheten laten met je rug op de grond: de eerste kindervoorstelling ‘Stuntkont’ van breakdancegroep 155 is allesbehalve opvoedkundig verantwoord of stichtend. Maar wel verrassend en inspirerend.

Steeds vaker gaan de vuisten omhoog in de dans. Zelfs de meest abstracte dans was in 2023 vaak politiek geëngageerd. Dit waren de tien beste dansvoorstellingen van afgelopen jaar.

Een maffe erotische scifi-film? Of een kritische schets van onze hedonistische, kapitalistische maatschappij? 11 3 8 7 van het brandnieuwe collectief Trevoga is verwarrend en intrigerend en had best langer mogen duren.

In de dansvoorstelling ‘Infamous Offspring’ van choreograaf Wim Vandekeybus worden de uitspattingen van Griekse goden ook verbeeld in film, muziek, tekst en beeldende kunst.

’The Balancing Act’ van Ann Van den Broek is bepaald geen harmonieuze yoga-sessie, maar eerder een meeslepende reis langs extreme emoties.

In ‘Islands of Empathy’ lukt het Guy Weizman en Roni Haver niet echt om een boodschap over empathie in dans te vertalen. Het sterkst is de percussie van Niels Meliefste en de Senegalees Pape Seck.

Dankzij een video op YouTube werd de ‘skeleton pantsula’-dans van de Soweto Skeleton Movers een hit. Choreograaf Lloyd Marengo en regisseur Jonzi D werken met de vijf dansers aan een voorstelling over hun getroebleerde achtergrond in Soweto.

Houcem Bouakroucha staat zes avonden met zijn dansvoorstelling ‘Good Mourning’ in het programma van het tweejaarlijkse internationale kunstfestival Dream City in Tunis. Maar de weg daarnaartoe was niet eenvoudig.

‘Ophelia’s Got Talent’ van Florentina Holzinger, de openingsvoorstelling van het internationale performancefestival Feeling Curious in Rotterdam, is een uitzinnige draaikolk van overdrijving.

Nita Liem ontvangt vrijdag de Dansspeld van de Nederlandse Dansdagen. Liem staat in de hiphopscene bekend als ‘mama Nita’. In de afgelopen 25 jaar vonden velen via haar dansgezelschap Don’t Hit Mama hun weg naar het theater.

Zonder leidend vormconcept als houvast wordt de choreografie ‘Fall’ van Sidi Larbi Cherkaoui vooral decoratief en langdradig. ‘Kaash’ van Akram Khan staat recht overeind door zijn krachtige bewegingsarticulatie.

De afwezigheid van dans wordt gaandeweg voelbaar in ‘This is not a dance’. Nastaran Razawi Khorasani’s theatrale podcast over dans is een krachtig opgestoken middelvinger naar het Iraanse dansverbod.

De Georgische danser Giorgi Potskhishvili ontving de Alexandra Radiusprijs tijdens de seizoensopening van Het Nationale Ballet met de voorstelling ‘Four Temperaments’. Die is vol stemmingswisselingen; van romantisch ogend corps de ballet tot stress van de moderne mens.

Zangeres Meskerem Mees loodst de toeschouwer door de nieuwe voorstelling van choreografe Anne Teresa De Keersmaeker. Onder de verwijzingen naar Shakespeares ‘The Tempest’ schemert een grote bezorgdheid.

Sonia Gaskell (1904 – 1974) bracht haar vormingsjaren door in Bachmoet. Ze hervormde de provinciaalse, duffe Nederlandse danstraditie in de jaren vijftig. Hoe was zij hier beland?

De queer ballroomgemeenschap in Nederland is springlevend. Tijdens extravagante balls kunnen de leden volledig zichzelf zijn.

Voorstellingen tijdens dansfestival Julidans schetsten dit jaar een beeld van hoop en zorg in boeiende, meestal gestileerde vorm. Met als een van de hoogtepunten ‘INK’ van theatermagiër Dimitris Papaioannou.

De dansvoorstelling ‘Prophétique’ van Nadia Beugré over transgenders in Abidjan, de hoofdstad van Ivoorkust, is misschien wat uitgesponnen, maar toont goed hun strijdbaarheid.

Zelfbevrijding is de rode draad in het leven en werk van de choreograaf Hans van Manen. Historicus Sjeng Scheijen schreef een onthullende biografie over hoe Van Manen zich optrok uit een moeras van achterstand.

In ‘Doornroosje’, volgende week in Carré, geeft choreograaf Matthew Bourne het balletsprookje een gothic twist. Ook andere choreografen zagen méér in het ogenschijnlijk eenduidige verhaal.

In de ‘Second Life’ laat Jasper van Luijk, met Hans van Manens videoballet ‘Live’ als inspiratiebron, zien wat de invloed van de camera is op een relatie én op de huidige maatschappij.

De riksja’s van Durban inspireerden choreografe Robyn Orlin tot een voorstelling over de ellende én de waardigheid van de bestuurders. „Ik eigen mezelf niets toe.”

De muziek van Bach is vaak heel dansbaar, maar dat is geen garantie voor een goede voorstelling, blijkt bij Introdans. Mannenkwartet ‘Corpus Bach’, op een aantal cellosuites, houdt het best stand.

In een fris zwart-witdecor, geïnspireerd op Picasso’s stierentekeningen, probeert de familievoorstelling ‘Carmen.maquia’ een nieuwe draai te geven aan de geschiedenis van ‘Carmen’.

Akram Khan spelt zijn boodschap in 'Jungle Book Reimagined' wel heel letterlijk uit. De schaarse dansscènes zijn uitstekend, maar houden de familievoorstelling niet overeind. Zelfs Balou is nauwelijks grappig.