Politiek Den Haag

PVV, VVD, NSC en BBB willen lastenverlichting voor ondernemers en besparing op de rijksuitgaven. Maar een doorrekening van het CPB voor de plannen ontbreekt.

Doorgaans komen nieuwe coalities bij de presentatie van hun akkoord met iets van een gezamenlijke boodschap. Donderdag verliep dat een beetje anders. Want zeker voor VVD en NSC ligt samenwerking met de radicaal-rechtse PVV gevoelig. „Over mensbeelden hebben we het niet gehad.”

Dat Ronald Plasterk nog niet is voorgedragen als premier komt door twijfels van NSC-leider Pieter Omtzigt. Omgekeerd is Plasterk niet te spreken over Omtzigt.

Bijna zes maanden na de Tweede Kamerverkiezingen publiceerden PVV, VVD, NSC en BBB afgelopen nacht een coalitieakkoord van 26 pagina’s. Dat is fors minder lang dan eerdere regeerakkoorden.

Met het onderhandelaarsakkoord is radicaal-rechts definitief de grootste machtsfactor in Den Haag geworden. De PVV werd steeds meer geaccepteerd, ook door partijen die tot voor kort afstand hielden.

Wilders zal woensdag de naam van zijn premierskandidaat bekendmaken. De andere partijen weten nog niet wie hij op het oog heeft. In Den Haag gaat de naam van oud-informateur en PvdA’er Ronald Plasterk rond.

De laatste loodjes van de kabinetsformatie zijn het zwaarst. Waarom werd er nog zo gedetailleerd over geld onderhandeld?

Zoals bij vrijwel alles in deze nu al zes maanden durende formatie loopt alles anders. Intussen is Ronald Plasterk ‘wel toe’ aan een nieuwe functie.

Uiterlijk woensdag 15 mei om middernacht moet blijken of de vier formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB met elkaar kunnen samenwerken. Voor de ene partij zal dat makkelijker zijn dan voor de andere.

De ultrarechtse nationalistische actiegroep Voorpost regelde een ProDemos-rondleiding door de Tweede Kamer. De stemming onder de leden is optimistisch. „Het is natuurlijk fijn als iemand die voor een groot gedeelte hetzelfde gedachtengoed heeft Kamervoorzitter wordt.”

In twee aparte fracties gaat GroenLinks-PvdA straks radicaal-rechts bestrijden. „Ik snap de VVD niet. Ik snap de VVD echt totáál niet!”

De onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB over een coalitieakkoord maken deze week ineens lange dagen. Journalisten durven haast niet weg te gaan uit het ‘formatiegebied’ in de Tweede Kamer.

Amalia besloot in 2021 dat ze haar onkostenvergoeding zou terugstorten „zolang ik in mijn functie als Prinses van Oranje geen hoge kosten zal maken”. Ze voelde zich ongemakkelijk bij haar hoge inkomen.

Veel moet nog worden besloten in de „week van de waarheid” voor de formatie. Intussen hebben PVV, VVD, NSC en BBB wel al een geheel eigen manier van samenwerken uitgevonden: onderling wantrouwen is gekanaliseerd, inhoudelijke twijfels werden opgeborgen.

Vrijdag maakt het CPB de informateurs duidelijk wat de gevolgen zijn van plannen van de formerende partijen. Zijn ze betaalbaar?

De binnenlandse politiek zal waarschijnlijk de campagne voor de Europese Verkiezingen op 6 juni domineren, blijkt uit onderzoek „Ondanks de oorlog in Oekraïne zien we niet dat Europa veel meer leeft dan in 2019.”

BBB steunt Oekraïne in de oorlog tegen Rusland, maar moeten Oekraïense burgers híér niet zelf voor kost en inwoning betalen? De „perfecte opvang” heeft een „aanzuigende werking”, volgens Mona Keijzer. BBB wil ze „kunnen ontmoedigen en aanmoedigen dat ze zelf teruggaan”.

Voor zijn bezoek aan Turkije had Rutte steun van 28 lidstaten van de militaire alliantie, nu nog geleid door de Noor Jens Stoltenberg. Nu moet Rutte alleen nog Hongarije, Slowakije en Roemenië zien te overtuigen.

Rutte reisde speciaal af naar Turkije om steun te krijgen van Erdogan voor zijn kandidatuur als secretaris-generaal van de NAVO. Die steun kan voor Rutte doorslaggevend zijn.

Zijn formatiepartners waren „heel benieuwd” naar Wilders’ toespraak op het ultraconservatieve congres in Hongarije. De PVV-leider hield zich in: hij wil dat de formatie slaagt, zegt hij.

De adviescommissie zou drie oordelen kunnen vellen over een vervolgstap van een oud-bewindspersoon: ‘geen bezwaar’, ‘aanvaardbaar onder nadere voorwaarden’ of ‘onaanvaardbaar wegens (een te groot risico op) belangenverstrengeling’.

In de Kamer klonken veel ideeën en voorstellen om antisemitisme beter te kunnen bestrijden. Wat het kabinet voorstelt, is niet genoeg, vinden de meeste fracties. „We zeiden allemaal: nooit meer, en dat is ook nu”.

Dat er iets moet gebeuren aan het systeem van toeslagen, daar is de Kamer het over eens. Maar hoe dat kan, dat is nog de vraag.

Als demissionair minister van Defensie probeert Kajsa Ollongren (D66) Nederland te doordringen van het gevaar dat Poetin vertegenwoordigt. „We hebben altijd gezegd: Oekraïne zal niet het laatste, maar het éérste land zijn dat wordt aangevallen.”

Voorkeuren van de VVD-kiezers maken het voor die partij haast onmogelijk om níet ‘over rechts’ te formeren. De PVV wordt steeds meer acceptabel.

Gevluchte mensen met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning mogen alsnog hun hoger beroep in Nederland afwachten.

Mensen schrijven en plakken „dingen op het kantoor die niet oké zijn”, zei partijleider Mirjam Bikker woensdag. „Woorden als dat wij van de genocide zijn en dat soort dingen.”