Adrian Newey bedacht de snelste Formule 1-auto’s – kan Red Bull Racing zonder hem?

Ergens in een kantoor in de Red Bull Racing-fabriek staat een tekentafel. Een meter of twee breed, een meter hoog, en met twee linealen die via een metalen rails over het smetteloos witte oppervlak kunnen glijden. In de door computers gedomineerde Formule 1 is de tafel een anachronisme, Adrian Newey tekende er de ene kampioensauto na de andere op.

In een sport die van oudsher evenzeer een strijd tussen technici is als tussen coureurs, heeft ontwerper Newey (65) al ruim dertig jaar een doorslaggevende invloed. Zijn Formule 1-auto’s wonnen een recordaantal van 25 coureurs- en constructeurstitels. Ook Max Verstappen behaalde zijn drie kampioenschappen in auto’s waarvan Newey boven aan de lijst met ontwerpers staat.

Woensdag werd bekend dat Newey Red Bull begin 2025 na negentien jaar gaat verlaten. Dit seizoen is hij nog bij een paar races aanwezig, wat hij daarna gaat doen is niet bekend. Evenmin is duidelijk wat op de lange termijn de gevolgen zullen zijn voor Verstappens team. Zeker is wel dat Red Bull met Newey een cruciale pilaar onder zijn 117 grandprixzeges kwijtraakt.

Drie disciplines

Newey verzon zijn eerste raceauto toen hij een jaar of tien was. Als hobby zette hij bouwpakketten van racewagens in elkaar, maar op een gegeven moment was hij het zat andermans ontwerpen te bouwen. Dus begon hij auto’s te tekenen, en maakte daarvan in zijn vaders schuurtje schaalmodellen van aluminium en glasvezel.

Op zijn 21ste studeerde hij af in Lucht- en Ruimtevaarttechniek. Dat was ook een nuttige studierichting voor de door autosport geobsedeerde Newey, die zijn opgedane kennis kon toepassen op de vleugels van de racewagens. In 1980 ging hij aan de slag bij het niet al te professionele Fittipaldi-team. „Ik werd aangenomen als junior aerodynamicus”, schrijft Newey in zijn autobiografie How To Build a Car. „Maar omdat ze verder niemand anders hadden, was ik ook senior aerodynamicus.”

Fittipaldi implodeerde al snel, waarna Newey koos voor March, een fabriek die auto’s bouwde voor zo’n beetje alle categorieën behalve de Formule 1. Daar werkte hij op de tekenafdeling, en in de weekends ging hij naar het circuit om met coureurs aan de optimale afstelling van hun auto te werken.

Newey kreeg door zijn keuze voor March ervaring in de drie disciplines die bepalen of een auto goed is. De aerodynamica, de werking van de mechanische onderdelen, en de voertuigdynamica – oftewel hoe de auto en de banden zich gedragen als ze tijdens het rijden aan allerlei natuurkundige krachten worden blootgesteld. Hierdoor kon hij een volledige auto bedenken, als één groot concept.

Zeker in de huidige Formule 1 is dat uiterst zeldzaam. Teams zijn steeds groter geworden en bestaan uit tientallen gespecialiseerde technici en wetenschappers die met hoge cijfers zijn afgestudeerd aan de beste technische universiteiten. Ze houden zich allemaal bezig met een specifiek onderdeel van de auto. Mensen uit Newey’s tijd, toen auto’s door hoogstens een handjevol mensen werden ontworpen, zijn er nauwelijks nog. Damon Hill, die in 1996 kampioen werd in een door Newey ontworpen auto, was er deze week duidelijk over: „Neweys grote kracht is dat hij het hele pakket begrijpt.”

Toen March eind jaren tachtig terugkeerde naar de Formule 1, nam het Newey met zich mee. Hij begon naam te maken. Newey’s opvallend turquoise gelakte auto’s maakten het de dominante McLarens van Ayrton Senna en Alain Prost soms lastig. Het resultaat: een transfer naar het topteam Williams voor het seizoen 1991.

Bij Williams werden achtereenvolgens Nigel Mansell, Alain Prost, Damon Hill en Jacques Villeneuve wereldkampioen in Newey-auto’s. Bij McLaren, waar Newey in 1997 naartoe ging, ontwierp hij de wagens waarin Mika Häkkinen twee titels won.

Charme-offensief

Voorafgaand aan grands prix wandelt Newey met een serieuze blik over de startopstelling, terwijl hij in een tekenboek aantekeningen maakt over auto’s van concurrenten. Buiten de F1-wereld is hij uitbundiger. Newey heeft zelf ook geracet, hij deed zelfs mee aan de 24 Uur van Le Mans. Zijn race-avonturen liepen niet altijd goed af: een paar keer belandde hij na grote crashes in het ziekenhuis.

Een jaar voor zijn heftigste crash, op Le Mans in 2006, was Newey in contact gekomen met Christian Horner, de teambaas van Red Bull. Die dook in de paddock steeds ‘toevallig’ op om een praatje te maken. Het was onderdeel van een charme-offensief om Newey naar Red Bull te halen. Dat team was net nieuw en genoot een reputatie als extravagant feestgezelschap. Maar David Coulthard, die eerder bij McLaren en Williams had gereden, verzekerde Newey dat Red Bull wel degelijk serieuze ambities had. Nadat Newey had bedongen dat Red Bull hem het miljoenensalaris zou betalen dat McLaren hem gaf, ging hij akkoord. Onder één voorwaarde: zijn tekentafel moest mee. Horner moest flink inpraten op de McLaren-leiding, die niet blij was met Newey’s vertrek, maar uiteindelijk verhuisde de tekentafel naar het Red Bull-hoofdkwartier in Milton Keynes.

Newey gebruikt de tafel nog dagelijks, de rest is al lang overgestapt op 3D-computersoftware, ook wel CAD genoemd. „Ik ben een dinosaurus”, zei Newey vorig jaar in de podcast Beyond The Grid. „De tekentafel is de taal die ik het meest vloeiend spreek. Met CAD kan ik dat nooit evenaren. Ik zou alleen maar nadenken over hoe ik het moet gebruiken, waardoor ik niet meer natuurlijk kan tekenen, of beter gezegd, onbewust. Het tekenen moet onbewust gaan.”

Bij Red Bull kwamen er vanaf zijn tekentafel zeven kampioensauto’s: vier voor Sebastian Vettel, drie voor Verstappen. De auto’s waarin Vettel domineerde, vielen op door een typische geniale Newey-vondst: uitlaten die zo waren aangelegd dat de snel stromende uitlaatgassen voor een enorme hoeveelheid extra grip zorgden zodra Vettel gas gaf.

Toen in 2022 ground effect – het opwekken van neerwaartse kracht door de onderkant van de auto een speciale vorm te geven – na veertig jaar weer werd toegestaan, kon Newey bogen op zijn ervaring van vier decennia eerder. Zo wist hij dat zulke auto’s, als ze niet goed ontworpen zijn, het risico lopen om op rechte stukken onbeheersbaar te gaan stuiteren. De nieuwe Red Bull bleek daar het minste last van te hebben – het startschot voor de huidige dominantie van Verstappen.

Technisch team

Neweys vertrek – naar verluidt deels uit onvrede over de onrust binnen de Red Bull-top – komt op een cruciaal moment. Als Newey begin 2025 voor het laatst de fabriek uitloopt, bereidt Red Bull zich al voor op 2026, wanneer het technisch reglement weer behoorlijk op de schop gaat. Alle teams moeten dan met een schone lei beginnen.

Lees ook

Naast het geruzie binnen Red Bull zijn de overwinningen van Max Verstappen bijzaak

Zal het team wegzakken als Newey niet aan het nieuwe ontwerp bijdraagt? Dat is onmogelijk te zeggen. Red Bull draait niet volledig op de technische expertise van Newey. De afgelopen tien jaar hield hij zich in sommige periodes al minder bezig met het ontwerp van de F1-wagens, om bijvoorbeeld een geavanceerde sportwagen te bouwen voor Aston Martin. Onder Newey, wiens officiële titel chief technical officer is, zitten tal van zeer ervaren en kundige technici, zoals hoofdontwerper Pierre Waché. Newey ziet dat ook, zei hij vorig jaar tegen de BBC: „In de F1 draait het duidelijk niet om één persoon. Ik heb er ook enorm veel voldoening uit gehaald om het technische team op te bouwen.”

Over wat Newey gaat doen, wordt volop gespeculeerd. In de autosportmedia wordt hij in verband gebracht met Ferrari, waar hij tien jaar geleden al eens bijna een contract tekende. De vraag is wanneer hij daar dan aan de slag zou mogen. Hooggeplaatst technisch personeel moet in de Formule 1 vaak een verplichte rustperiode nemen bij een transfer, om zo te voorkomen dat gevoelige technische informatie bij de concurrent belandt. Daarnaast is pensionering voor Newey ook niet ondenkbaar.

Welke keuze Newey ook zal maken, zijn tekentafel verhuist mee.