Ze zijn er nog wel, VVD’ers die níét in een kabinet willen met de PVV. Maar je hoort ze nauwelijks nog. Het zelfverwijt dat eerst nog wel rondging onder VVD’ers, hun partij wilde sinds vorig jaar zomer opeens wél samenwerken met Geert Wilders, lijkt in Den Haag te hebben plaatsgemaakt voor irritatie over linkse politici die met elitaire opvattingen hun traditionele achterban in de armen zouden hebben gedreven van de PVV. En nu doen alsof zij betere mensen zijn omdat ze met die partij niets te maken willen hebben.
Misschien viel daardoor extra op wat Eric van der Burg, staatssecretaris en Tweede Kamerlid van de VVD, vorige week woensdag zei: het was „een uitstekende keuze” dat er geen kabinet-Wilders komt. Wilders noemde hem op X „een eng mannetje” en er waren daarna ook VVD’ers die vonden dat Van der Burg dat zélf had uitgelokt, hij kende Wilders toch?
Dat irriteert Eric van der Burg. Op vrijdagochtend, net voor de vergadering van de ministerraad, zegt hij: „Een vrouw die in een kort rokje over straat loopt, lokt niks uit. Zoals Wilders zelf ook niks uitlokt als hij iets zegt. Je hoort niemand lastig te vallen, te bedreigen of uit te schelden.”
Op vrijdagmiddag, in een zaaltje op een bedrijventerrein in Utrecht, komen bijna vijftig VVD’ers bij elkaar voor de ‘roadshow’ van Malik Azmani, VVD-lijsttrekker bij de Europese verkiezingen in juni. Het zijn vooral mannen, veel zestigers maar ook JOVD’ers. Azmani had begin dit jaar voorzitter willen worden van de liberale Renew-fractie in het Europees Parlement. Hij trok zich terug toen hij weerstand merkte bij andere Europese liberalen: omdat Azmani’s partij met de PVV onderhandelt over een kabinet.
Net voor zijn optreden zegt Azmani dat de verkiezingen wat hem betreft draaien om de veiligheid van Europa, die wordt bedreigd door Poetin. Hij noemt hem „de heer Poetin”. Die zal „doorstoten” naar andere landen als hij in Oekraïne wint. „Zeker als Europa verzwakt blijft.” De VVD, zegt hij ook, is voor een sterk en eensgezind Europa. Dan begint hij over „andere partijen” die eerst uit de EU wilden stappen, maar Europa nu „van binnenuit willen uithollen”. De woorden van Wilders, hij bedoelt de PVV? „De PVV, ja. En ik denk dat je daarmee een cadeau geeft aan de heer Poetin.” Hij kijkt naar zijn voorlichter. „Mag ik dat zeggen? Nou ja, ik heb het gezegd.”
Tegen de zaal begint hij daarna ook over „partijen die de EU willen uithollen”. De PVV noemt hij niet. Bij de borrel hoor ik van VVD’ers dat de formatie „gevoelig ligt”. Azmani’s voorlichter komt zeggen dat het „jammer” is als ik alleen daarover schrijf.
Oud-VVD-leider Ed Nijpels, die blíjft zeggen dat de VVD niet moet regeren met de PVV, stuurt Van der Burg op donderdag een appje. „Eric, heerlijk om jou zo straight forward te zien. Ere-lid VVD!” Hij krijgt drie smiley’s terug.