‘The Sympathizer’ biedt een voor Hollywood haast radicaal nieuw perspectief

De oorlog in Vietnam is talloze keren naverteld door Hollywood. De eerste films over het conflict verschenen al toen de Amerikaanse troepen nog in het Aziatische land aanwezig waren. Toch biedt de nieuwe HBO-miniserie The Sympathizer, bijna vijftig jaar na de val van Saigon, een voor Hollywood haast radicaal nieuw perspectief: dat van de Vietnamezen zelf. „We zijn als westerse kijkers zo bekend met dit onderwerp”, vertelt hoofdrolspeler en Hoa Xuande tijdens een zoomgesprek vanuit Los Angeles. „Deze serie zet dat westerse beeld totaal op z’n kop.” Actrice Sandra Oh (Killing Eve) die naast hem zit, vult aan: „Het is iets wat ontbrak in de Amerikaanse manier waarop de oorlog in Vietnam tot nu toe is verteld.”

In het zeven afleveringen tellende The Sympathizer, gebaseerd op het gelijknamige, Pulitzer Prize-winnende boek van Viet Thanh Nguyen uit 2015, speelt Xuande ‘The Captain’, een jonge spion voor het communistische noorden die tijdens de oorlog geïnfiltreerd is bij de door de Amerikanen gesteunde geheime politie van het zuiden. Het verhaal begint vlak voor de val van Saigon in 1975. Wanneer de stad wordt ingenomen, vlucht The Captain samen met de generaal die hij bespioneerde naar Amerika. Eenmaal daar blijft hij informatie doorspelen naar zijn thuisland waar de communisten inmiddels aan de macht zijn.

Ondanks de nieuwe omgeving van The Captain blijft de focus op de Vietnamese personages. In Los Angeles maakt hij deel uit van een grote gemeenschap gevluchte Vietnamezen die – na een periode in een nogal spartaans vluchtelingenverblijf – proberen een nieuw leven op te bouwen in de vreemde stad. Het zorgt ervoor dat een groot deel van de gesproken taal in de miniserie Vietnamees is en dat de cast voornamelijk bestaat uit acteurs met een Vietnamese (of Aziatische) achtergrond. Een „voorrecht om deel van uit te mogen maken”, aldus Oh die Sofia Mori speelt, een Amerikaanse vrouw met een Japanse achtergrond die The Captain in Amerika ontmoet en waar hij als een blok voor valt.

Het is zelfs zo dat van alle belangrijke personages in de serie, en dat zijn er behoorlijk wat, er eigenlijk maar vier géén Aziatische wortels hebben. En deze vier witte mannen – een CIA agent, een politicus, een hoogleraar en een filmregisseur – worden allemaal gespeeld door dezelfde acteur: Robert Downey Jr.. Iets wat volgens acteurs Xuande en Oh niet alleen een leuke uitdaging was op de set, maar ook een diepere betekenis heeft.

„Als je uitzoomt naar het perspectief van de regisseur [Park Chan-wook, red.], is het enorm meta dat Robert deze vier archetypische vormen van de overheid, het onderwijs en Hollywood neerzet”, zegt Oh. Want juist het feit dat één acteur deze vier mannen belichaamt, onderstreept hoe stereotype de witte mannelijke personages in eerdere Vietnam-producties eigenlijk zijn.

Nog een stapje meer meta wordt de serie in aflevering vier wanneer The Captain als adviseur gaat werken op de set van een Amerikaanse film over de oorlog die hij zelf meemaakte. De film is typisch Amerikaans en een product van de jaren 70, wat betekent dat de Vietnamese personages in eerste instantie geen sprekende rollen hebben (een ‘bewuste keuze’ van de regisseur) en het allemaal draait om de stoere Amerikaanse soldaten. Voor boekschrijver Nguyen was deze passage een reactie op zijn eigen ingewikkelde verhoudingen tot films als Platoon en Apocalyps Now. Iets wat acteur Xuande, een Australiër met Vietnamese ouders, herkent. „Na het lezen van het boek en het script, ben ik deze films opnieuw gaan kijken.” De acteur realiseerde zich dat hij het verhaal van deze oorlogen alleen kende vanuit het westerse perspectief. „Het is decennialang verteld op een manier waarbij wij eigenlijk niet bestaan”, beaamt Oh wiens eigen ouders voor haar geboorte uit Zuid-Korea naar Canada zijn geëmigreerd. „En daarom is deze hervertelling, deze satirische, bijtende hervertelling zo fris en geweldig.”