Bij de bushalte kwam er een jongen van een jaar of veertien naast me zitten. Ik schoof op, zijn vrienden kwamen er ook aan. Ik kwam uit de bioscoop, waar ik Poor Things van Yorgos Lanthimos had gezien. In de film speelt Emma Stone Bella Baxter, een Frankensteinachtige figuur die volgens de omschrijving feministisch gedrag vertoont, omdat ze seks wil op haar voorwaarden. Maar het feministische gehalte valt tegen. Baxter heeft zeker in het begin van de film de geestelijke vermogens van een jong kind in het lichaam van een volwassen vrouw, waardoor onduidelijk is of ze wel kan instemmen met seks, en je niet weet of je naar misbruik kijkt. De seks wordt bovendien clichématig afgebeeld, Baxter is een soort levende opblaaspop.
De jongen naast me sprak met zijn vrienden over meisjes die ze kenden. Het ging over wie geschikt was voor orale seks en wie te lelijk. Tussen de woorden door spuugden ze op de grond. Ik deed mijn oordoppen in. Een van de jongens smeet een flesje cola naar een duif die een donut at. Dus ik haalde mijn oordoppen weer uit mijn oren en begon aan een lezing over hoe je over vrouwen moet spreken en met kwetsbare wezens moet omgaan. Er kwamen meer jongens bijstaan. Ze deden stoer. Ik meende een flikkering van begrip in hun ogen te zien, maar misschien was dat alleen de reflectie van mijn eigen hoop.
In de bus terug dacht ik na over de grenzen van geweld. De jongens bij de bushalte zijn opgegroeid in een samenleving waarin vrouwen nog steeds voortdurend worden geobjectiveerd, in beelden en verhalen. De borstvergroting van Doornroosje in de Efteling kreeg afgelopen week terecht aandacht, maar het sprookje over Doornroosje geeft kinderen natuurlijk ook al een dubieuze boodschap mee. Als het geaccepteerd is om over vrouwen als voorwerp te praten, is het een kleine stap om ze zo te behandelen. Elke acht tot tien dagen wordt er in Nederland een vrouw vermoord door haar partner of ex, mannen die het niet kunnen hebben dat zij haar eigen keuzes maakt (luister naar de podcast Zij is van mij van Saskia Belleman). Dat is extreem, maar ik ken geen enkele vrouw die nooit gender-gerelateerd geweld heeft meegemaakt. De ouders van de jongens bij de bushalte zijn van mijn generatie. Het is onbegrijpelijk dat jonge mensen nog zo over vrouwen praten.
Het is ook onbegrijpelijk dat mensen nog steeds op deze manier over seks praten. Vorige week las ik in de krant over de orgasmekloof (waar Bella Baxter geen last van heeft, dat moet ik Lanthimos nageven). Blijkbaar hebben vrouwen tijdens heteroseks veel minder orgasmes dan mannen – 65 tegenover 95 procent. Onderzoek laat zien dat vrouwen bij seks met een man ook minder orgasmes verwachten dan bij seks met een vrouw. Terwijl de hele clou van seks toch nieuwsgierigheid is naar de ander, of dat nu iemand van jouw gender is of een ander. Je moet met elke persoon samen uitvinden wat zij/hen/hij fijn vindt, en wat jij wil – misschien roept een nieuwe partner een nieuw verlangen op. Je kunt vragen, uitnodigen, voordoen. Seks kan grappig zijn en kwetsbaar en troostend en soms alleen maar vol verlangen. Het kan ook tegenvallen of niet klikken met iemand. Maar uiteindelijk is het een gesprek. En degene die alleen over zichzelf praat, is zoals altijd de minst interessante gesprekspartner.
De heterogemeenschap zou er dus goed aan doen in de leer te gaan bij de queergemeenschap. Maar we hebben ook andere verhalen nodig over lichamen en grenzen en aanraking en mogelijkheid. Zoals het werk van kunstenaar melanie bonajo (opzettelijk zonder hoofdletters geschreven) met Skinship. Zij beschouwen seks als manier om te helen, voor individuen en als gemeenschap, en doen voor hoe dat eruit kan zien. Zulke beelden zien we nog te weinig. En dat is jammer voor iedereen, ook voor de jongens bij de bushalte.