Beroemdheden draaien cosmetische ingrepen terug. Bestrijden ze zo ook het schoonheidsideaal?

Niet eens zo lang geleden werd nog geheimzinnig gedaan over cosmetische ingrepen. Het was een tijd van twee uitersten en niets ertussenin. Met socialite Marijke Helwegen aan de ene kant, die haar carrière te danken heeft aan haar trotse rol als Nederlands boegbeeld van de plastische chirurgie (goed, en een handjevol bizarre dierenimitaties op televisie). En aan de andere kant: al die mensen die heus wel een en ander strakker trokken, maar dat niet wilden toegeven.

Inmiddels is er sprake van radicale transparantie, passend bij het tijdsbeeld: taboes doorbreken, minder schaamte. Ik dacht eraan toen ik filmpjes tegenkwam van beauty-influencers die op TikTok onthullen wat ze hebben laten doen én hoeveel dat ze gekost heeft. Zo liet ene Miranda Wilson (30, 250.000 volgers) in 2023 twee keer botox inspuiten (zo’n 1.000 euro in totaal), speciale botox voor een gedefinieerdere kaaklijn (1.200 euro), twee ‘lip flips’ (botox bóven de lip in plaats van filler erin, voor eenzelfde visueel effect – 100 euro per stuk) en traptox (1.600 euro), botox voor in je trapezius/monnikskapspier, die van de achterkant van je hoofd naar je middenrug loopt. Door die te ontspannen, ontstaat de illusie van een langere nek. En dat was pas het begin.

Je kunt vraagtekens zetten bij de enorme hoeveelheid ingrepen, bij het fortuin dat het deze vrouwen kost, en bij de achterliggende maatschappelijke druk om te voldoen aan een bizar schoonheidsideaal – maar hé, de openheid is verfrissend.

Die openheid zie je ook de andere kant op: beroemdheden die spijt hebben van wat ze aan zichzelf hadden laten doen. In 2019 onthulde Yolanda Hadid, de Nederlandse moeder van modellen Gigi en Bella, bijvoorbeeld dat haar lichaam inmiddels ‘vrij’ was van borstimplantaten, fillers en botox.

2023 bleek een doorbraakjaar voor de radicale transparantie. Van celebrities die trots hun ingrepen deelden – zangeres SZA over haar Brazilian butt lift, zangeres Iggy Azalea over haar borstvergroting – tot beroemdheden die net als Hadid toegaven dat het uit de hand was gelopen en ze ermee waren gestopt. Porno-actrice en tv-persoonlijkheid Blac Chyna liet haar borsten en billen verkleinen en de fillers uit haar gezicht halen. Actrice Courtney Cox gaf toe spijt te hebben van de vele fillers die ze op jonge leeftijd had genomen en maar blééf nemen, totdat ze besefte hoe vreemd ze eruit begon te zien.

Ook zangeres Ariana Grande onthulde, enkele maanden nadat ze in een video al een einde had proberen te maken aan de vele ‘bezorgde’ opmerkingen die ze kreeg over haar veranderde uiterlijk en gewicht, dat ze jarenlang lipfillers en botox had gebruikt. Daar was ze in 2018 al mee gestopt, zei ze tegen Vogue, onder meer omdat ze haar „welverdiende huil- en lachrimpels” wilde zien.

Het is een positieve ontwikkeling: de bevestiging dat wat je ziet, soms inderdaad niet ‘echt’ is. Maar hoever reikt die progressie, vroeg The Guardian-columniste Eva Wiseman zich vorig jaar af. Ja, fillers zijn op hun retour, maar dat komt omdat het een trend is, en trends verdwijnen. Grotere borsten, kleinere borsten, grotere billen, kleinere billen. „Als een trend toegankelijk wordt voor iedereen, zullen degenen die het kunnen betalen die trend afwijzen en overstappen op het volgende, minder toegankelijke ding.”

En het schoonheidsideaal, zo zegt ze ten slotte, verander je niet zo makkelijk. De negatieve reacties die Ariana Grande nog steeds, haar statement ten spijt, over haar uiterlijk krijgt, zijn zo bezien tekenend. Ze wordt vergeleken met foto’s uit een tijd waarin ze meer aan zichzelf had laten doen, een tijd waarin ze, zo zegt ze zelf, juist ongezonder was. Als vrouw valt er dan bijna niet tegenop te vechten.