Terug naar de krant

Deze fotografen legden jongeren vast in de tijd dat alles kon en mocht

Leeslijst In Beeld
In beeld Fotografen André Bogaerts en Gerard Wessel legden vanaf de jaren tachtig de jeugdcultuur vast. Het Rijksmuseum exposeert ze samen. „Jongeren kunnen zichzelf nu minder vrij laten zien.”
Leeslijst

Bogaerts fotografeerde tieners aan het Individueel Voortgezet Kunstzinnig Onderwijs (IVKO), waar hij zelf leraar was. Wessel legde twintigers vast in onder meer de legendarische clubs iT en RoXY. Conservator Hans Rooseboom zag in de combinatie van geschiedenis en kunst een uitgelezen mogelijkheid om het verkregen en aangekochte werk te tonen in de Philipsvleugel.

Bogaerts laat jongeren met eigenzinnige kapsels in hun favoriete outfit poseren; zeventien van zijn portretten vormden in 1982 onderdeel van een reportage over jongerencultuur in Vrij Nederland. De 16-jarige Chris kijkt in een wit shirt en een zwart jasje stoer voor zich uit. Op zijn hoofd draagt hij een kleine hanenkam. Chris bestempelt zichzelf als een punker. En dat roept begin jaren tachtig ook weerstand op. Regelmatig wordt hij door ‘disco’s’ in elkaar geslagen. Chris doet alleen concessies aan zijn kleding als hij naar zijn oma gaat. „Het heeft weinig zin om me daar als punker te vertonen.”

Leerlingen van het Individueel Voortgezet Kunstzinnig Onderwijs

Foto’s: André Bogaerts

De jongeren in het wat rauwere werk van Wessel zijn de pubertijd voorbij. Ze laten zich in clubs in zelfverzekerde houdingen fotograferen. Zoals Jeffrey (20) en Annet (19), die als ‘jonge, mooie en sexy nachtkinderen’ voor de Rolleiflex van Wessel in RoXY poseren. ‘Straatfotograaf’ Wessel legde de jongerencultuur binnen en buiten Nederland vast voor Nieuwe Revu.

„In de jaren negentig kon alles en mocht alles. Dat fascineerde mij”, stelt Wessel. De tijden zijn veranderd, meent hij. „Als een vrouw nu in een bikini uitgaat, wordt ze van alle kanten gefotografeerd. En dat gaat zo het internet op. Jongeren kunnen zichzelf nu minder vrij laten zien en fotografen moeten overal toestemming voor hebben.”

Mario (16 jaar): ,,Hoewel ik andere mensen niet op hun uiterlijk beoordeel, word ik zelf, bijvoorbeeld in winkels, soms wél negatief beoordeeld. Mensen letten te veel op elkaar. Ze proberen je van alles op te dringen. Ik hou wat mijn uiterlijk betreft alleen rekening met mezelf.”
André Bogaerts
Martijn (13 jaar): De jas waarmee Martijn poseert kocht hij voor een gulden van een vriend. ,,Ik hou van jarenvijftigkleding. Als ik met die jas aan en een hoed op over straat loop, krijg ik wel commentaar: ‘Niet meteen je revolver trekken, gangster’, zulk soort dingen. Soms heb ik zin om ze met een soort alarmpistool, wám, te laten schrikken.”
André Bogaerts
Een bezoeker van Club Exit Amsterdam, 26 april 1995
Foto Gerard Wessel
New Wave Gothic Night in Sater, Leidschendam-Voorburg, 1994.
Gerard Wessel
Tea Dance-party in RoXY, Amsterdam, 1994
Gerard Wessel
Demask Europerv III. De Meervaart Amsterdam, 1993.
Gerard Wessel
Judy ‘Peakin Pussy’ (21 jaar) & Eric ‘Cherri-Liquid Tongue’ (22 jaar). The Gay Palace, Rotterdam 1995.
Gerard Wessel
The Flavor, Escape, Amsterdam 1995.
Gerard Wessel
Jeffrey (20 jaar) en Annet (19 jaar) in RoXY Amsterdam, 1994.
Foto Gerard Wessel
Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 2 maart 2024.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in