‘Ik schaam me kapot’ is de laatste zin van briefschrijver Frans Wiggers uit Amsterdam aan deze krant. Hij schaamt zich voor de verkiezingsuitslag en voor het land waarin hij woont, ook al heeft hij zelf allerminst op Geert Wilders gestemd. Wiggers schaamt zich dus plaatsvervangend. Het zal de eerste reactie van meer mensen zijn geweest, mijzelf incluis.
Waarom stemmen mensen PVV? Om de belofte dat in dat geval niets hoeft te veranderen. Klimaat, Zwarte Piet, pensioenleeftijd – ze blijven ongewijzigd. Zelfs grootmoeder blijft eeuwig leven. Alleen de ‘asieltsunami’ stopt, en meteen groeit het aantal huizen tot in de hemel. Een partij voor de luie leerling.
Je zou het bijna vergeten, maar door deze uitslag is er ook veel schaamte verdwenen, onder PVV’ers bijvoorbeeld. Bij een andere partij zou je nu het onderscheid maken tussen partijstemmers en partijleden, maar dat vindt de PVV democratisch geneuzel.
De PVV-stemmer stond buiten de eigen club niet in hoog aanzien. Na de val van het kabinet-Rutte I weigerde de VVD en alle partijen links daarvan met Wilders te regeren. Het heette geen cordon sanitaire, maar effectief was het wel. „Valt niet mee samen te werken”, zei Rutte over de PVV, en daarmee werd een stem op die partij vooral een proteststem. Daar kwam bij dat zo’n stem op de PVV iets onfatsoenlijks had; je plaatste jezelf een beetje buiten de beschaafde orde.
Dat ongemak is met dit verkiezingsresultaat verdwenen. Het kan, het mag, het mocht zelfs van de VVD, bij monde van Dilan Yesilgöz. En die vrouw was, nu ja, zelf iemand met zo’n buitenlandse achternaam.
Het niet langer uitsluiten van de PVV was erger dan een fout: het was een morele vergissing.
Ik weet niet of alle PVV-stemmers onder ‘de verworpenen der aarde’ vallen, het lijkt me stug, maar zo’n stem was geen pré op je cv. En wie niet voor vol wordt aangezien, voelt zich al snel vernederd.
Die banvloek is nu doorbroken. Als je zoveel aanhang hebt, hoef je niet meer te fluisteren. En mochten de PVV-stemmers in het verleden zelf al worden gezien als ‘minder, minder’, nu behoren ze ineens tot de grootste partij. Daar werd over een schaduw heen gesprongen – van de eigen schaamte. De mensen die tot voor kort werden ‘verworpen’ door de meerderheid, kunnen niet wachten zelf een keertje te mogen verwerpen. „Onze eigen mensen”, zo omschreef Wilders zijn doelgroep, zijn binnenste ring. De rest valt er dan automatisch buiten.
PVV-stemmers willen één ding horen: dat ze last hadden van válse schaamte, nergens voor nodig; een stem op de PVV is een gewone stem, normaal.
Maar mijn zegen krijgen ze niet.