Hoe zorg je dat je in de zomer niet met een dorre struik op je hoofd loopt?

Haar als gesponnen zijde, engelenhaar, babylokken; de termen die wel worden gebruikt voor het soort ragfijne, blonde haar dat ik heb zijn schitterend, maar ze voelen een beetje aan als troost. Schrale troost, omdat dit type spinrag in de praktijk vaak een weinig betoverend effect oplevert, en al helemaal niet in de zomer die nu echt is aangebroken. Zon, zweet en zout water zijn natuurlijk een aanslag op de ‘Pam je haar danst’-gezondheid van alle soorten haar, maar mijn kapsel verandert zelfs al na een paar dagen strandidylle in een dorre struik.

Daarom moeten we het even hebben over zonnebrand voor je haar. Zonnebrand voor je haar? Ja, dat bestaat, al jaren, maar het heeft in Nederland nooit een grote vlucht genomen. De 6,95 euro versie van het Kruidvat heeft het in ieder geval niet gered, maar van merken als Aveda, Wella en Clarins zijn sprays te koop die zeggen het haar te beschermen tegen de ‘uitdrogende werking’ van de zon, en een ‘barrière’ vormen tegen schade door uva- en uvb-straling.

Om te beginnen: met die schade valt het in die zin mee dat je haar geen kanker kan krijgen, anders dan je huid, dus concentreer je met zonnebrand vooral in eerste instantie op je gezicht en je schouders – en alle andere lichaamsdelen die je blootstelt aan de zon. Maar het is wel zo dat de zon keratine aantast: de proteïne waaruit je haar grotendeels bestaat. En mensen met licht haar – blond, grijs, geblondeerd– hebben daar meer last van: het pigment melanine dat het haar (natuurlijk, in haarverf zit het niet) donker kleurt, helpt de vrije radicalen die uv-straling veroorzaakt onschadelijk maken. Die melanine raakt daardoor wel geleidelijk uitgeput, waardoor je haar bleekt, en dat levert dan weer de fijne zongebleekte surferslook op: sexy, voor wie daar van houdt, maar niet goed voor je haar.

Een ander ding is de cuticula, de laag dode, platte cellen die dakpansgewijs de buitenste laag van het haar vormen. Díe zorgen voor glans, en ook die raken beschadigd door zon, zout water en chloor.

Hoe werkt dan die zonnebrand voor je haar? Vooral met gangbare uv-filters, zou je denken: minerale (wittige) filters als zinkoxide die óp je huid blijven liggen, of chemische filters als mexoryl die intrekken. Maar als je kijkt naar de actieve bestanddelen van een paar van die zonbeschermers, valt op dat ze grotendeels bestaan uit olie, siliconen, stabilisatoren en geur, die samen zorgen dat het haar glad en soepel aanvoelt. Zolang het in je haar zit. Zonder uitzondering kwam het ‘uv-werkzame ingrediënt’ onderaan in de ingrediëntenlijst, wat in ieder geval betekent dat er weinig van inzit. Bovendien blijkt dat vaak een natuurlijke olie die uv-straling „absorbeert”, niet een uv-filter die ook voor de huid wordt gebruikt met een officiële sun protection factor (spf) die zegt hoe lang je er veilig mee in de zon kan blijven.

Wat dat ook moge betekenen voor hoe goed deze middelen je haar beschermen, het betekent in ieder geval dat je je hoofdhuid op een andere manier moet beschermen, want ja, ook als je niet kaal bent kan je hoofdhuid (erg) verbranden. Overal als je dun of erg licht haar hebt, en altijd bij je scheiding. Ook daarvoor zijn speciale sprays, ‘scalp and hair’, maar dat is gewoon een dunnig soort zonnebrand in een spray met wél een spf.

Het beste advies is misschien wel de breed inzetbare klassieker: smeer maar in je haar. Die komt in dit geval van mijn onvolprezen kapper, die de meeste haarproducten overbodig vindt, hoezeer zijn verwende klanten ook smeken om wondermiddelen. „Als je je gezicht hebt ingesmeerd met zonnebrand, haal je je handen ook even goed door je haar.” Beetje inmasseren waar je scheiding ongeveer valt, en als je weer fris wapperend haar wil, was je het. „Of zet gewoon een zonnehoed op.”