Dalgona, ijskoffiehit (en nog twee ijskoffierecepten)

Toen hier twee weken achter elkaar het woord kookthermometer viel, vreesde u wellicht dat deze rubriek voorgoed van koers was veranderd. Hoezo kookthermometer? We deden toch gewoon gezellige dingen met potten en pannen en een verdwaald vergiet? We waren toch thuiskoks? Wees gerust, dat zijn we nog steeds. Het was puur toeval dat er twee keer achter elkaar een wat ambitieuzer projectje voorbijkwam. En om dat te bewijzen gaan we vandaag juist iets uiterst eenvoudigs maken, namelijk ijskoffie.

Je hoeft maar een blik op het drankjesaanbod van een willekeurige koffieketen, stationskiosk of benzinepomp te werpen om een indruk te krijgen van hoe populair ijskoffie is. Tien, vijftien verschillende soorten zoete meuk om uit te kiezen is geen uitzondering. Klopt, ik ben daar geen liefhebber van. Mijn favoriete ijskoffie is een inktzwarte, loeihete espresso uitgegoten over een glas vol ijsblokjes. Geen melk, geen suiker, geen tralala. En opdrinken voordat het smeltende ijs de koffie te veel verdunt. Als ik de norm was, gaap, waren we snel uitgepraat.

Gelukkig zijn daar mijn kinderen en hun vrienden, die wel pap lusten van halfbevroren schuimige melkbrouwsels met schrikbarend veel cafeïne en suiker, en voor wie ik op zomerse dagen met liefde mijn blender laat draaien. Want ijskoffie is beslist geinig om te maken. We begonnen ooit met de frappuccino’s van Starbucks. Via nog wat variaties op hetzelfde thema zijn we inmiddels bij Dalgona koffie beland.

Dalgona-koffie, dat is een leuk verhaal. Het begint bij Leong Kam Hon, een scheepsbouwer uit Macao die vanwege een blessure zijn werk niet meer kon uitoefenen en een koffietent begon op het eiland Coloane. Of eigenlijk begint het bij een anoniem toeristenechtpaar dat eind vorige eeuw zijn zaak binnenstapte en hem vroeg ijskoffie te bereiden door instantkoffie, suiker en water op te kloppen tot een dik, stevig, karamelkleurig schuim en dit bovenop een glas ijskoude melk te scheppen.

Jaren later zette onze scheepsbouwer deze ‘hand beaten coffee’ voor aan Chow Yun-fat, een beroemde acteur uit Hong Kong. Die vond het drankje zo lekker dat hij er op televisie over opschepte. Vanaf dat moment heette de ijskoffie ‘Chow Yun-fat coffee’. Nog veel later – er was inmiddels een pandemie gaande – wandelde er een andere beroemde acteur, de Zuid-Koreaanse Jung Il-woo, het koffietentje op Coloane binnen en bestelde Chow Yun-fat coffee. Ook hij vond het drankje zo lekker dat hij er in een televisieprogramma over vertelde, waarbij hij de smaak vergeleek met Koreaans snoepgoed genaamd dalgona.

Razendsnel werd de ijskoffie een hit onder jongeren die zich kapotverveelden vanwege de quarantaine. Tegen de zomer van 2020 was de hashtag #dalgonacoffeechallenge niet meer weg te denken van sociale media. Het grappige is dat dit type koffie allang bestond. In landen waar veel instantkoffie wordt gedronken weet men dondersgoed dat je daar, in combinatie met suiker, superstevig schuim van kunt maken. (Met vers gezette koffie lukt het niet. Om uit te leggen waarom niet, ontbreekt het hier helaas aan ruimte. Maar voor wie het wil weten, kijk eens op sciencemeetsfood.org.

Voor Indiase phitti hui koffie bijvoorbeeld, wordt op precies dezelfde manier schuim geklopt als voor Dalgona koffie. Het enige verschil zit hem erin dat er daarna warme melk óp het schuim wordt geschonken. Cubaanse café batido, dito. En ook Griekse frappé ijskoffie berust op hetzelfde principe. Zoals wel vaker blijkt er dus helemaal niet zoveel nieuws onder de zon. Maar wat geeft dat? Wanneer hij schijnt smaakt zo’n schuimige ijskoffie daar heus niet minder om.

3 x ijskoffie

Dalgona-koffie

Zonder erg thuis te zijn in de instantkoffies, kan ik me goed voorstellen dat de kwaliteit en smaak daarvan flink verschilt. Zelf gebruik ik biologische instantkoffie van Simon Levelt en dat bevalt goed. Het lukt trouwens ook met cafeïnevrije instantkoffie. Qua cafeïne is hier sowieso een kleine waarschuwing op zijn plaats: 1,5 eetlepel instantkoffie bevat in feite een driedubbele dosis. Ofwel laat op een warme zo meravond twee Dalgona koffie drinken lijkt me een recept voor een woelige nacht.

Verder mag de melk mag ook plantaardig zijn. De suiker mag rietsuiker zijn, of kokosbloesemsuiker. En het lukt zelfs met een suikervervanger (zoals erythritol), al wordt het schuim dan iets minder stabiel.

Voor 1 persoon:

1,5 el instantkoffie;
1 - 1,5 el suiker;
1,5 el heet water;
200 ml (plantaardige) melk;
4 - 5 ijsblokjes

Doe de instantkoffie, de suiker en het water in een kom en mix met een elektrische mixer 2 à 3 minuten tot een dik schuim ontstaat – het kan ook met een garde, maar reken dan wel op minimaal 5 minuten kloppen. Het schuim moet zo stevig zijn dat het niet valt wanneer je de kom op zijn kop houdt. Doe de ijsblokjes in een glas en schenk er de melk op. Schep er met een lepel het koffieschuim op. Serveer met een lepel of rietje en roer voor je drinkt het schuim door de melk.

Griekse frappé

Voor 1 persoon:

2 tl instantkoffie;
2 – 3 tl suiker;
100 ml koud water;
5 – 6 ijsblokjes

Doe alle ingrediënten in de blender en mix op vol vermogen tot een schuimige drank. Serveer in een groot glas.

Frappuccino (à la Starbucks)

Wie gruwt van het idee om instantkoffie te drinken kan ook een frappucino maken. In deze ijskoffie gaat doodgewone, maar liefst wel sterke, afgekoelde koffie.

Voor 1 persoon:

75 ml sterke, afgekoelde koffie;
75 ml (plantaardige) melk;
2 – 3 tl suiker;
5 – 6 ijsblokjes

Desgewenst:

geklopte, lichtgezoete slagroom; vanille-, karamel- of chocoladesiroop

Doe alle ingrediënten in de blender en mix op vol vermogen tot een schuimige drank. Serveer in een groot glas. Versier de frappuccino desgewenst met een dot slagroom en een sliertje siroop.