Een kind met meer dan twee ouders: stop onderzoeken en voer de wet in

Hoera, een volgende stap! Als moeder in een meeroudergezin zou dat misschien mijn reactie moeten zijn op het nieuws dat de Tweede Kamer dinsdag met een ruime meerderheid een motie aannam van Lisa van Ginneken (D66) en Ulysse Ellian (VVD) om de uitvoering van de meerouderschapswet verder te onderzoeken. Nu kan een kind maar maximaal twee ouders hebben. Die meerouderschapswet zou eindelijk de gezinssituatie van kinderen die meer dan twee ouders hebben, zoals de mijne, ook wettelijk erkennen. „Een belangrijke stap richting meerouderschap”, twittert het COC over de aangenomen motie en Meer Dan Gewenst, de stichting die opkomt voor de belangen van regenbooggezinnen, spreekt van een „stroomversnelling”. Mijn zorg is nu juist dat verder onderzoek een manier is om de daadwerkelijke implementatie van de wet nog sterker te vertragen.

Die vertraging is nu al enorm. Al in 2016 stelde de Staatscommissie Herijking Ouderschap in een vuistdik rapport op basis van uitvoerig juridisch en pedagogisch onderzoek dat het belangrijk is voor een kind dat de wet aansluit bij de realiteit waarin het opgroeit. De commissie adviseerde de regering toen een wettelijke regeling voor meerouderschap in te voeren. Nu zijn we zes jaar en talloze beloften verder, maar er is in de verste verte nog geen meerouderschapswet te zien. Eerdere moties over de wenselijkheid van de meerouderschapswet (2021) en het uitwerken van concrete plannen voor de nieuwe wet (2020) sneuvelden. Dat de huidige motie nu wél is aangenomen komt misschien vooral door de omzichtige formulering. In de oorspronkelijke versie van de motie die Van Ginneken en Ellian weer introkken, waren zij veel doortastender en wensten ze dat de uitvoering van de meerouderschapswet werd voorbereid. In de gewijzigde en aangenomen motie dient die slechts onderzocht te worden. En wie is er nou tegen verder onderzoek? Met een stem vóór verbindt een politicus zich nog nergens aan.

Traditionele denkbeelden

Indiener Ulysse Ellian zei tijdens een debat in De Balie over meerouderschap vorige week met een ontwapenende eerlijkheid: „Nu is er niks. Er is ook eigenlijk niet echt een politieke intentie, ook niet departementaal, om te kijken, als je het zou willen, wat zou je dan moeten doen.” Hij zag de motie als een manier om het gesprek gaande te houden en benadrukte dat het invoeren van meerouderschapswetgeving een proces was dat nog wel jaren kon duren. Op de vraag waarom er niet méér gedaan kon worden, antwoordde hij dat het nu eenmaal gevoelig ligt, dat sommige partijen traditionele denkbeelden hebben, waarover hij geen waardeoordeel wilde uitspreken.

Lees ook Minder echte ouders bestaan niet

Die traditionele denkbeelden, daar wringt de schoen. Het steeds terugkerende tegenargument dat meerouderschap tot meer conflicten zou leiden tussen ouders is een non-argument: er is enkele geen reden om aan te nemen dat conflicten in meeroudergezinnen meer voorkomen dan in traditionele gezinnen: onderzoek wijst op het tegendeel. Meeroudergezinnen hebben hun zaken juist extra goed op orde, omdat zij vooraf vaak duidelijke afspraken maken. Áls er in gezinnen dan toch conflicten zijn, dan is het juist belangrijk dat de juridische positie van een kind en hun ouders helder is. Ook het argument dat het voor kinderen beter zou zijn om in een traditioneel gezin op te groeien houdt geen stand: dat kinderen floreren binnen regenbooggezinnen, is al lang en breed aangetoond. De problemen die deze kinderen ondervinden komen van de buitenwereld: stigmatisering en discriminatie, onder andere door niet-passende wetgeving. Met andere woorden: onze kinderen lijden niet onder het feit dat ze drie ouders hebben, maar wel onder de heteronormatieve denkbeelden in de samenleving over wat een vader, een moeder en een gezin hoort te zijn.

Vertraging

Precies die heteronormatieve denkbeelden veroorzaken de vertraging in het doorvoeren van een meerouderschapswet. Ondertussen kan de vader van mijn kinderen nog altijd niet volledig voor ze zorgen, omdat de wet dat hem onmogelijk maakt. Volgens de wet is hij hun vader niet, simpelweg omdat mijn kinderen al twee moeders hebben, mijn vrouw en ik. Ik vrees het moment dat mijn kinderen oud genoeg zijn om te begrijpen dat de overheid hun gezinssituatie niet erkent, dat hun vader juridisch gezien een vreemde van hen is.

Waarom dan, zullen ze ons vragen. En wat zullen we ze dan antwoorden? Dat ons gezin zo gevoelig ligt? Dat het zo complex is? Dat hun bestaan zo vreselijk controversieel is? Dat er mensen zijn die liever willen dat ze niet bestaan? Dat de overheid meerouderkinderen simpelweg te onbelangrijk vindt om haast te maken met een wet die hun juridische situatie goed regelt? En wanneer moeten we ze uitleggen wat homofobie is?

Het is mooi dat de Tweede Kamer met een grote meerderheid voor verder onderzoek naar de meerouderschapswet heeft gestemd. Maar onderzoek is niet genoeg. Het is tijd om wél een waardeoordeel te vellen over traditionele denkbeelden waarin meerouderkinderen als onbelangrijk of zelfs onwenselijk worden gezien. Het is tijd om de meerouderschapswet te gaan invoeren.