:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data87392143-d2f6d3.jpg)
Goed nieuws voor honderdduizenden gepensioneerden: volgende maand krijgen zij voor het eerst in jaren een hoger aanvullend pensioen op hun rekening. Ook de pensioenrechten van miljoenen werknemers gaan omhoog.
Woensdag maakte PME, het pensioenfonds voor de technologische industrie, als eerste van ‘de grote vier’ bekend komende maand zijn pensioenuitkering te verhogen. Dat betekent dat 600.000 pensioenen met 1,29 procent omhooggaan.
De andere grote fondsen zullen snel volgen, is de verwachting. Deze week nog willen ambtenaren- en onderwijsfonds ABP en Pensioenfonds Zorg en Welzijn hierover een besluit nemen. Metaalfonds PMT volgt over twee weken.
PME-voorzitter Eric Uijen is „ongelooflijk blij” dat hij de verhoging mag aankondigen. Het is veertien jaar geleden dat zijn fonds dat voor het laatst mocht doen. „We moesten zelfs twee keer een verlaging doorvoeren. Eindelijk kunnen we nu íéts doen.”
Uijen realiseert zich dat de verhoging van 1,29 procent in het niet valt bij de prijsstijgingen. Sinds de laatste pensioenverhoging, in 2008, ligt het prijsniveau in Nederland meer dan 25 procent hoger. In die jaren bleef de AOW-uitkering wel stijgen, waardoor de lagere inkomens op peil bleven.
Trendbreuk
De aankondiging vormt een trendbreuk. Ook de andere grote pensioenfondsen hebben sinds 2008 de inflatie niet of nauwelijks kunnen corrigeren met hogere pensioenen. Dat het nu opeens wel kan, heeft twee oorzaken. Allereerst gaat het uitzonderlijk goed met de financiële gezondheid van de pensioenfondsen, uitgedrukt in de ‘dekkingsgraad’. Sinds 2008 zijn de dekkingsgraden van de grote fondsen niet meer zo hoog geweest.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data84867532-a46f86.jpg)
Dat komt niet door goede beleggingsresultaten – integendeel. PME zag de waarde van zijn beleggingen sinds begin dit jaar ruim 20 procent dalen.
De snelle stijging van de rente maakt dit verlies echter ruimschoots goed. Bij een hogere rente mogen fondsen ervan uitgaan dat hun vermogen sneller in waarde stijgt. Daardoor daalt het bedrag dat zij nú in kas moeten hebben om de toekomstige uitkeringen te betalen.
Tweede oorzaak: precies nu het de pensioenfondsen voor de wind gaat, treedt een al aangekondigde versoepeling van de regels in werking, in aanloop naar een grote hervorming rond 2025. Vanaf 1 juli mogen fondsen sneller een verhoging uitdelen. Tot nu toe mocht dat pas als hun dekkingsgraad over het afgelopen jaar gemiddeld 110 procent was. Dat betekent dat een fonds voor iedere euro die nodig is om de toekomstige pensioenen te garanderen nog eens 10 cent extra in kas heeft. Die grens gaat naar 105 procent.
De fondsen mogen de nieuwe regels direct gebruiken om de inflatie van 2021 te compenseren.
Belang van jongeren
Dat de inflatiecorrectie met 1,29 procent relatief laag is, komt door de eigen regels van PME. Het fonds baseert de pensioenverhoging altijd op het inflatiecijfer van juli – in dit geval juli 2021. Dat was vlák voordat de inflatie begon te stijgen, door opbloeiende consumptie en haperende toeleveringsketens.
Eind dit jaar mogen de fondsen de soepele regels opnieuw gebruiken. Dan bepalen ze of ze de – veel hogere – inflatie van 2022 (deels) kunnen compenseren met een verhoging.
Om de verhoging van komende maand door te voeren, moest PME wel aan enkele voorwaarden voldoen. Zo moest het fonds de „verwachting” uitspreken dat het volledig overstapt op het nieuwe pensioenstelsel. Uiteindelijk moeten vakbonden en werkgevers die beslissing nemen, zegt Uijen. „Maar wij hebben goede redenen om aan te nemen dat zij dat willen.”
Ook moest PME de belangen van jong en oud tegen elkaar afwegen. Een pensioenverhoging is vooral in het belang van gepensioneerden en oudere werknemers. Ook de pensioenrechten van jongeren gaan omhoog. Maar zij hebben er meer baat bij het geld in de pensioenpot te laten zitten, waar het langer kan renderen. Volgens Uijen is dat negatieve effect voor jongeren klein, omdat het om een beperkte verhoging gaat. Terwijl de verhoging voor gepensioneerden een belangrijk gebaar is. „Zij merken dit direct in hun portemonnee.”