De mooiste bierwandelroutes van Nederland

Wandeling #1: Van Breskens naar Groede

8,9 kilometer lopen

Deze wandeling begint bij het eindpunt van het veer Vlissingen-Breskens. Je wandelt eerst langs de resten van Fort Frederik Hendrik en verder over het pad langs de Noordzee. Markante punten zijn de zwart-witte vuurtoren Nieuwe Sluis, de oudste nog bestaande gietijzeren vuurtoren van Nederland, en het nieuwe binnendijkse getijdengebied Waterdunen.

Ter hoogte van Strand Groede gaat de route het binnenland in. Daar loop je dwars door het curieuze bunkerdorp Groede Podium. Het bestaat uit een groep Duitse bunkers uit de Tweede Wereldoorlog, onderdeel van de Atlantikwall, waarop je de inslagen van granaatscherven nog kunt zien. Om de geallieerden om de tuin te leiden, camoufleerden de Duitsers het bunkerdorp destijds als gewoon dorpje. Met succes, want toen de Canadese 7de Infanteriebrigade in oktober 1944 tijdens de Slag om de Schelde bij Groede aankwamen bleek het buurtschapje tot hun verrassing uit Duitse bunkers te bestaan.

De wandelroute eindigt bij het proeflokaal van Dutch Bargain, midden in het schattige dorpje. Deze eigenzinnige brouwers maken hippe en soms zelfs uitzinnige speciaalbieren. Ze zijn verkrijgbaar op tap, in blik en in flessen, die geen etiketten hebben maar gehuld zijn in opvallende ‘sleeves’. Lekker zijn bijvoorbeeld het stevige Imperial Pale Ale, de Seawise (een Hefeweizen gebrouwen met zeekraal) en het Imperial Zeeuws Blond. Voor iets bijzonders neem je een van de buitenissige experimentele bieren die in kleine oplagen worden gebrouwen. En dan heb je ook nog het dessertbier Coffee Connaisseur, moi?, ontwikkeld in samenwerking met de tweesterrenrestaurants Pure C (Cadzand), De Kromme Watergang (Slijkplaat) en The Jane (Antwerpen). Dit intense bier is gebrouwen met rauwe cacaobonen en met speciale Balinese koffiebonen van De Zeeuwse Branding uit Zierikzee; de eigenaar werd in 2019 uitgeroepen tot beste barista ter wereld.

Wandeling #2: In en rond Ootmarsum

10,2 kilometer lopen

Het startpunt van deze Twentse wandeling is de noordelijke rondweg van Ootmarsum. Je loopt hier het mooie coulissen- en essenlandschap in dat kenmerkend is voor de streek. De jeugdige Willem Wilmink verbleef er in de oorlog en schreef er op latere leeftijd een prachtig gedicht over.

De route gaat over de glooiende heuvels omhoog naar het natuurgebied Springendal, bekend om zijn bronnen, beken en grafheuvels uit de prehistorie. Langs een vrolijk huppelend beekje en twee bosmeertjes gaat de route via het Onland weer terug richting Ootmarsum. Je wandelt het oude centrum binnen, met zijn vakwerkgevels, kromme straatjes en kunstgalerieën.

De bierwandeling gaat vanuit het centrum verder zuidwaarts om bij de gereconstrueerde Commanderie van de Ridders der Duitse Orde te eindigen. In Gasterij Oatmössche kun je hier speciaalbier drinken van Brouwerij Othmar, genoemd naar een Frankische koning die het stadje in de tweede eeuw na Christus zou hebben gesticht.

De Othmarbieren worden gebrouwen volgens het Duitse Reinheitsgebot, de oudste voedsel- en warenwet ter wereld. Het betekent dat ze uitsluitend ambachtelijk en met de vier basisingrediënten water, mout, hop en gist mogen worden gebrouwen, zonder andere conserveringsmiddelen of additieven. Als je het Reinheitsgebot heel erg strikt zou nemen dan zou de mout alleen gerstemout mogen zijn, maar met een iets ruimere interpretatie kunnen ook wel andere graansoorten worden gebruikt. Het Othmar Weizen is bijvoorbeeld een vol, romig tarwebier van hoge gisting, waarin de bitterhoppen voor extra frisheid zorgen.

Wandeling #3: Stadswandeling Groningen

6,2 kilometer lopen

De stadswandeling door Groningen gaat van start bij treinstation Groningen. Nadat je hier het Peerd van Ome Loeks een klap op de kont hebt gegeven loop je langs het Groninger Museum naar de levendige Vismarkt.

Aan de andere zijde van de Vismarkt gaat de route door het Koude Gat verder naar de Grote Markt met het stadhuis en het complex van De Drie Gezusters, waar elke student minstens één keer een biertje moet hebben gedronken. Je vervolgt deze wandeling naar het Forum Groningen, de nieuwste aanwinst van de stad. Het spectaculaire gebouw met zijn strakke schuine gevels werd eind november 2019 geopend en is sindsdien een van dé iconen van Groningen. Het is een vrij toegankelijk multifunctioneel gebouw, bedoeld als ontmoetingsplek cq. huiskamer voor bewoners en bezoekers van de stad. Vanaf het dak heb je een fraai weids uitzicht over stad en Ommelanden; zelfs de Martinitoren verbleekt er een beetje bij.

De route voert hierna langs het Martinikerkhof, de Martinikerk en het Academiegebouw noordwaarts. Je loopt door het statige Noorderplantsoen richting Reitdiep en eindigt uiteindelijk bij het proeflokaal van Baxbier.

Baxbier is een speciaalbierbrouwerij van allure. Het geheim van de smid zit ’m deels in de biochemicus die aan de brouwerij verbonden is en die bijzondere dingen doet met het Groningse leidingwater waarmee de bieren worden gebrouwen. Dat water is onder meer de basis voor Bax Abel’s Ale, een gelaagd en vrij zwaar bier met een hint van Thai Dragon-chilipepers. Ook het frisse Citra Pale Ale uit de bierlijn Kon Minder is met het bewerkte leidingwater gebrouwen. ‘Kon minder’ is trouwens het allergrootste compliment dat een Groninger weet uit te brengen als hij ergens dolenthousiast over is. En inderdaad, toen de brouwers hun eerste Citra Pale Ale proefden zeiden ze alleen maar tegen elkaar: ‘Kon minder’.

Wandeling #4: De drie Egmonden

13,5 kilometer lopen

De wandeling langs de drie Egmonden begint in Egmond-Binnen. Je neemt hier eerst een kijkje bij de benedictijner Sint-Adelbertabdij, de oudste abdij van Holland, gesticht aan het begin van de tiende eeuw door graaf Dirk I van West-Frisia. In en bij de abdij liggen verschillende West-Friese en Hollandse graven begraven.

Vanuit Egmond-Binnen loopt de route naar zee. Eerst kom je de Adelbertusakker met de Adelbertusput tegen, pelgrimsoord voor vrome katholieken, waarna het heerlijk wandelen is door het Noord-Hollands Duinreservaat. Op het strand aangekomen vervolg je de route noordwaarts naar Egmond aan Zee, de geboorteplaats van Nijntje. Je verlaat hier het strand en loopt door de voormalige vissersplaats naar Egmond aan den Hoef. Deze plaats ontstond ooit rond het stamslot van de West-Friese en later Hollandse heren en graven van het geslacht Egmont.

Via de resten van het kasteel en de slotkapel loopt het laatste deel van de route door de bollenvelden terug naar Egmond-Binnen. Het spreekt voor zich dat dit gedeelte in het voorjaar op z’n mooist is.

In Egmond-Binnen is Herberg Binnen het eindpunt van de wandeling. Je kunt hier bier van Brouwerij Egmond proeven, het enige Nederlandse benedictijner abdijbier. De brouwerij maakt met granen en hop van biologische teelt bieren onder de noemer Sancti Adalberti. De bierlijn heeft als slogan ‘miraculum novum’, niet alleen omdat het erg lekkere bieren zijn maar ook omdat aan elke batch een klein, beetje miraculeus bronwater uit de bron op de Adelbertusakker wordt toegevoegd. De brouwer voegt hiernaast lindebloesem aan de bieren toe, wat ze een eigen karakter geeft.

Wandeling #:5 Stadswandeling Maastricht

4,4 kilometer lopen

Deze stadswandeling door het mooie Maastricht heeft het station als startpunt. Je loopt eerst door de wijk Wyck, waar lange tijd Wieckse Witte werd gebrouwen. Onderweg kom je de vroegere Stoombierbrouwerij De Keyzer tegen, nu een brouwerijmuseum.

Bij het Céramiqueterrein gaat de route de Maas over naar de Helpoort en het Jekerkwartier. Aan het einde van het stadspark en de oude vestingwallen staat een standbeeld van de Franse edelman D’Artagnan, die zijn rapier lijkt te trekken om ten aanval te gaan. Hij heette eigenlijk Charles de Batz de Castelmore en was graaf van Artagnan, maar door het wereldberoemde boek De Drie Musketiers van Alexandre Dumas kennen we hem voornamelijk onder zijn geromantiseerde naam D’Artagnan. De echte graaf sneuvelde in 1673 op de plek waar nu zijn standbeeld staat.

De route gaat verder de binnenstad in, naar het monumentale Vrijthof. Vanaf het plein vervolg je je weg door het Stokstraatkwartier. Over de Sint Servaasbrug, de oudste nog bestaande brug van ons land, steek je de Maas weer over. Aan de overzijde links is de brasserie van Stadsbrouwerij de Maastrichter Maltezer het eindpunt en kun je aan het bier.

De brouwerij is in 2018 opgezet in een gedeelte van de vroegere Brouwerij De Ridder. Twee liefhebbers hebben er met behulp van de Maastrichtse bierdrinkers het Maltezerbier – ooit het paradepaardje van De Ridder – nieuw leven ingeblazen. De vorst-grootmeester van de Maltezer ridderorde heeft hoogstpersoonlijk toestemming gegeven om het achtpuntige Maltezer kruis als embleem te mogen gebruiken. In ruil daarvoor krijgt de orde een kleine donatie per liter verkocht bier, terwijl de brouwerij ook arme Maastrichtse families helpt.

Het amberkleurige Maltezer is een bier in Dortmunder stijl. Het is ondergistend, heeft een bescheiden karamelrandje en bezit een licht fruitige smaak waarin steenvruchten als abrikoos te herkennen zijn. Volgens de brouwers is het typisch een bier van het zuiden, een verfrissende en goed doordrinkbare allemansvriend.

Wandeling #6: Baarle-Nassau en Baarle-Hertog

12 kilometer lopen

Tijdens deze wandeling door het Nederlandse Baarle-Nassau en het Belgische Baarle-Hertog passeer je de Nederlands-Belgische grens talloze malen. Dat kan ook niet anders, want Baarle-Hertog bestaat voor een groot deel uit enclaves die naadloos overgaan in stukken Baarle-Nassau.

Het geheel bestaat uit 22 Belgische enclaves in Nederland en acht Nederlandse enclaves op Belgisch grondgebied. Zeven daarvan zijn tegenenclaves of endo-enclaves, oftewel stukjes Nederland die bínnen een Belgische enclave vallen. De bizarre enclavesituatie legt de beide Baarles geen windeieren, want jaarlijks komen er toeristen uit de hele wereld op de ‘world capital of enclaves’ af.

Begin- en eindpunt van de bierwandeling is Brasserie den Engel, midden in het centrum van de dubbelplaats. De route voert eerst door allerlei stukken enclave en gaat vervolgens zuidwaarts het Brabantse boerenland in. Je wandelt hier over een zogenaamd laarzenpad langs de grens en maakt kennis met het fenomeen Dodendraad. Dit was een stelsel van prikkeldraad- en elektriciteitsdraadversperringen die de Duitsers in 1915 aanlegden tussen het bezette België en het neutrale Nederland, om daarmee vluchtende Belgen tegen te houden en smokkelen te voorkomen. Op de draden stond een hoogspanning van gemiddeld 2.000 volt, wat hier bij Baarle minstens 44 mensen het leven heeft gekost. Bij de grens is een stukje Dodendraad gereconstrueerd, bij Zondereigen is een wacht- en schakelhuisje te zien.

Vanaf de Dodendraad loopt de route terug naar Den Engel. Daar is bier te krijgen van brouwerij de Dochter van de Korenaar. De brouwerij heeft een vast assortiment van twaalf speciaalbieren en produceert daarnaast een reeks bijzondere bieren die op vat rijpen. Zo is er de Nouveau Riche, een Belgisch witbier met extra boekweit en rozemarijn dat na hergisting vier maanden wordt gelagerd op Brunello di Montalcinovaten uit Toscane. Noblesse VSOP is een pittig blond bier dat op jenevervaten rijpt, de La Renaissance Gold is een IPA die een jaar op witte bourgognevaten is gelagerd. Intrigerend is verder de Peated Oak Aged Embrasse, een donker bier dat vier tot zes maanden op Schotse Islay-whiskyvaten rijpt, en dat is te proeven ook. Het proeflokaal en de winkel bij de brouwerij zijn op vrijdag- en zaterdagmiddag geopend.