Nieuwe NPO-baas is Zuidas-topvrouw met stevig juridisch profiel

Een journalistieke mastodont, omroepbaas uit de eigen NPO-gelederen of politiek oudgediende is het niet geworden. De nieuwe bestuursvoorzitter van de publieke omroep, Frederieke Leeflang, heeft een stevig juridisch profiel en een staat van dienst op de Amsterdamse Zuidas als bestuurder van advocatenkantoor Boekel en toezichthouder bij onder meer ABN Amro. Ze volgt per 1 januari 2022 Shula Rijxman op.

Volgens voorzitter Tjibbe Joustra van de Raad van Toezicht van de NPO brengt Leeflang „ruime bestuurlijke ervaring, verbindend leiderschap en een onbevangen vernieuwende blik”. De vereisten voor „aantoonbare media- en marketingervaring” zoals die in 2018 nog golden voor Rijxman waren in het functieprofiel voor haar opvolger al afgezwakt. Inmiddels, zo blijkt uit de vacature die in april werd uitgeschreven, volstaat affiniteit met media.

De NPO gaat onder Leeflangs leiding de concessieperiode 2022-2026 in, met onder meer de toetreding van Ongehoord Nederland en Omroep Zwart en – nog fundamenteler – een grondige wijziging in de manier waarop de publieke omroep zijn programma’s uitserveert. Dit heet ‘integraal programmeren’, zoals NPO-videodirecteur Frans Klein het eind augustus bij de seizoensopening omschreven heeft. Het losbreken uit de zenders naar een systeem waarbij ‘genremanagers’ het aanbod regisseren en ook het digitaal on-demandpodium NPO Start nadrukkelijk betrokken wordt. De NPO ziet zich vanaf volgend jaar vermoedelijk ook geconfronteerd met de gebundelde krachten van Talpa en RTL, als de mededingingsautoriteit deze voorgenomen fusie goedkeurt.

Slim en doortastend

Hoewel men in Hilversum snel uitgesproken zal zijn over Leeflangs media-ervaring, kent Ster-directeur Frank Volmer haar nu juist uit de tijd dat hij als uitgever van gratis krant Spits een juridisch geschil met concurrerende Zweedse titel Metro uitvocht. Telegraaf-uitgever TMG wilde Spits ook op stations kunnen uitdelen, terwijl Metro exclusiviteit had bedongen bij de NS. Leeflang procedeerde namens TMG. „Je zou haar, toen althans, nog kunnen onderschatten vanwege haar ranke voorkomen, maar dat zou ik niemand aanraden”, zegt Volmer. „Een hele slimme, doortastende vrouw die inmiddels een enorme bestuurlijk ervaring heeft, gezien de kantoren waar ze de scepter zwaaide.”

Na een jaar bij de NMa zette ze bij Boekel een mededingingsrechtpraktijk op en klom op tot topvrouw bij het kantoor, waar ze in 2015 een zware crisis het hoofd moest bieden. „Een buitengewoon ingrijpend proces waarbij verschillende medewerkers hun baan verloren en partners zijn opgestapt”, zei ze daarover in het Financieele Dagblad (FD). „Ik heb ook echt wel eens hard gevloekt en gedacht: we komen er nooit. Maar het moest.”

Bij ABN Amro vormde ze in de periode 2016-2019 met president-commissaris Olga Zoutendijk en Steven ten Have de intern wat smalend aangeduide ‘gouden driehoek’. Hun rol als toezichthouder wordt in het boek De Staatsbank van FD-journalisten Ivo Bökkerink en Pieter Couwenbergh beschreven als scherp en kritisch richting de bankdirectie, die faalde in het tegengaan van witwassen via bankrekeningen. Dit jaar trof ABN Amro een schikking voor 480 miljoen euro. Mogelijk is Leeflang één van de ABN Amro-commissarissen die tegenover het OM hebben verklaard over de nalatigheid bij witwaspraktijken in die periode, maar dat wil ze niet bevestigen. Leeflang en oud-Ajaxvoorzitter Ten Have kwamen als commissarissen negatief in het nieuws nadat hun beider gezinnen op uitnodiging van de bank de Europa League-finale Ajax - Manchester United in 2017 bezochten. Zij namen later de kosten voor eigen rekening.

Leeflang, 52, leidt nu nog juridisch advieskantoor Deloitte Legal. Daarnaast is ze voorzitter van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ), vicevoorzitter van de raad van toezicht van KWF Kankerbestrijding, voorzitter Audit Advisory Committee Algemene Rekenkamer en lid van de raad van toezicht van het RadboudUMC.