De tien mooiste trouwjurken ooit, volgens Bianca du Mortier van het Rijksmuseum

Bij haar eigen huwelijk in 1987 droeg Bianca M. du Mortier een ontwerp van de Franse couturier Hubert de Givenchy, in licentie gemaakt door de in Rijswijk gevestigde coupeur Laurens Joosse. Het ging om een ivoorkleurige strapless jurk, vertelt ze. Daaroverheen droeg ze een kanten hesje; om in de kerk decent voor de dag te komen én om haar brede schouders te camoufleren. Ondanks het decolleté in haar jurk kon ze op haar huwelijksfeest met een gerust hart dansen. Dat is het voordeel van maatwerk, zegt ze: ook bij wilde bewegingen bleef de jurk perfect aansluiten.

Bianca du Mortier is sinds 1980 conservator kostuums bij het Rijksmuseum in Amsterdam. Anderhalf jaar voor haar pensionering heeft ze het druk. Voor haar eerste AOW-uitkering wil ze nog graag een handboek afronden over de vroeg-zeventiende-eeuwse mode in de Nederlanden. Toch maakt ze voor het verzoek om de tien mooiste bruidsjurken aan te wijzen graag tijd vrij. „Een vrolijkmakend klusje.” 

Als een echte academicus – ze studeerde kunstgeschiedenis – legt Du Mortier eerst uit wat ze in dit kader onder ‘mooi’ verstaat. Zo’n subjectief begrip vereist een definiëring, zegt ze. „Een mooi kledingstuk past perfect en voldoet aan de eisen voor dat kledingstuk en de gelegenheid waarbij het gedragen wordt.” Ze wil nóg iets kwijt. Ze vertelt over de naaister waar haar moeder vroeger jurken liet maken. Tot haar spijt behoren naaisters en kleermakers bijna tot het verleden. „We gaan ervan uit dat we voor weinig geld kleren kunnen kopen. Daarmee houden we een funest systeem in stand. Een systeem waarbij kledingwinkels iedere zes weken van collectie wisselen. Een systeem met structurele overproductiviteit en daaruit voortvloeiende milieuproblemen.” Geef liever iets meer uit aan een kledingstuk waar je langer mee doet, adviseert ze. Doneer kleren die je niet meer draagt. En huur desnoods een kledingstuk dat je slechts eenmaal draagt, zoals een trouwjurk.

10Carolyn Bessette

ontwerper Narciso Rodriguez

Pr-vrouw Carolyn Bessette in een creatie van Narciso Rodriguez bij haar huwelijk met uitgever John F. Kennedy jr (1996). Bianca du Mortier: „Dit is een slipdress, de modenaam voor een jurk die op lingerie lijkt. Een weinig verhullende trouwjurk die een perfect figuur kan benadrukken.

„In de Amerikaanse media waren hooggespannen verwachtingen over een groots huwelijk; de Kennedy-familie is toch zo’n beetje de Amerikaanse koninklijke familie. Maar dit stel trouwde heel intiem, in een klein kerkje. Deze jurk symboliseert die keuze: een huwelijk zonder poespas. „Denk niet: zo’n jurk maak ik thuis ook even. Je moet precies weten hoe de stof beweegt, hoe je haar knipt zodat ze op het lichaam mooi aansluit maar vanaf de taille ruimer valt.”

9Brigitte Bardot

ontwerper Madame Ogive

Actrice Brigitte Bardot in een jurk van Madame Ogive, een naaister uit de Rue de Passy in Parijs, bij haar huwelijk met acteur Roger Vadim (1952). „Bardot was achttien, Vadim zes jaar ouder. Ze koos voor een model uit de belle époque. En dat combineerde ze met een bibi, een typisch jarenvijftighoedje. Deze hooggesloten jurk met lange mouwen en draperieën associeer je niet met het beeld van Bardot dat Vadim een paar jaar later creëerde met zijn regiedebuut, Et Dieu…créa la femme, met Bardot in de hoofdrol. Bardot werd BB, het sekssymbool, de Europese tegenhanger van Marilyn Monroe. Bij haar derde huwelijk, met de Duitse playboy en industrieel Gunter Sachs, liep Bardot op blote voeten en droeg ze een mini-jurk. Ik denk dat haar eerste trouwjurk, die ze zelf uitkoos, liet zien wie ze op haar achttiende graag wilde zijn.”

8 Grace Kelly

ontwerper Helen Rose

Actrice Grace Kelly in een jurk van Helen Rose bij haar huwelijk met prins Reinier III van Monaco (1956). „Een filmactrice die met een prins trouwt, dat is toch een sprookje om bij weg te zwijmelen? Het overkwam de Amerikaanse actrice Grace Kelly, een jaar nadat ze op het filmfestival van Cannes voor een foto had geposeerd met prins Reinier van Monaco. Haar trouwjurk was een cadeautje van filmmaatschappij MGM, een ontwerp van Helen Rose, een Amerikaanse kostuummaakster die vooral voor films werkte. Het is een prinsessenjurk zoals kleine meisjes zich die voorstellen; op effect gemaakt, zoals vaak het geval is met filmkleding.

„Deze jurk zou vandaag nog net zo goed kunnen. Dan wel zonder sluier, die zou nu een beetje tuttig gevonden worden.”

7 Doña Fabiola Mora y Aragón

ontwerper Balenciaga

Doña Fabiola Mora y Aragón in een jurk van Balenciaga bij haar huwelijk met de Belgische koning Boudewijn (1960). „Boudewijn en Fabiola deden iets ongebruikelijks: ze trouwden in december. Een winterse trouwerij stelt andere eisen aan een jurk dan een huwelijk in mei of juni; ze moet ook behaaglijk zijn. Fabiola was een Spaanse. De keuze voor een creatie van Cristóbal Balenciaga, de stichter van het modehuis Balenciaga, lag voor de hand. Deze Spaanse couturier speelde met proporties en volumes en was een meester met stoffen. Kijk eens hoe mooi gebeeldhouwd de ivoorkleurige zijden stof valt. Wat deze jurk iets gedateerds geeft, is dat de kraag en de zes meter lange sleep afgezet zijn met nerts. Dat zou nu niet meer kunnen.”

6 Nancy Shevell

ontwerper Stella McCartney

Zakenvrouw Nancy Shevell in een jurk van Stella McCartney bij haar huwelijk met popmuzikant Paul McCartney (2011). En socialite Wallis Simpson in een jurk van het modehuis Mainbocher bij haar huwelijk met Edward VIII, de voormalige Britse koning (1937). „Toen ik de trouwjurk zag van Nancy Shevell, de derde echtgenote van Paul McCartney, moest ik onmiddellijk denken aan de huwelijksjurk van Wallis Simpson, de Amerikaanse voor wie Edward VIII de Britse troon opgaf. En ik was niet de enige. In alle Britse kranten werden daags daarna vergelijkingen gemaakt.

„Stella McCartney, modeontwerper en dochter uit Pauls eerste huwelijk, ontwierp de jurk. Over die referentie aan Wallis Simpson is nooit iets gezegd. Maar ik vermoed dat het een grapje is: Wallis en Nancy waren beiden sterke, gescheiden Amerikaanse vrouwen.”

5 Elizabeth Taylor

ontwerper Jean Louis

Actrice Elizabeth Taylor in een jurk van de in Parijs geboren kostuumontwerper Jean Louis bij haar huwelijk met zanger Eddie Fisher (1959). „Met couture kun je onvolkomenheden verhullen. Liz Taylor was klein en had een forse boezem. Met plooisels is haar boezem elegant verhuld. Dezelfde stof gaat over in een subtiele hoofdbedekking.

„Taylor, moeder van drie kinderen, was een jaar eerder weduwe geworden toen haar derde echtgenoot Mike Todd bij een vliegtuigongeluk omkwam. Zanger Eddie Fisher was een goede vriend van Todd, een joodse man. Als weduwe uiteraard geen witte jurk voor Liz. En de noodzakelijke bedekking van het hoofd voor de synagoge is ook mooi opgelost.”

4 Audrey Hepburn

ontwerper Givenchy

Danseres en actrice Audrey Hepburn in een jurk van Hubert de Givenchy bij haar huwelijk met psychiater Andrea Dotti (1969). „Ik doe met mijn roze mini-jurk wel mee aan de mode, maar met dit opstaand boordje en dat kapje zie ik er toch netjes uit. Dat straalt dit een beetje uit. Het was Hepburns tweede huwelijk, dan trouw je dus niet in het wit. En in een Italiaanse kerk bedek je je hoofd, vandaar dat kapje.

„Hepburn was schriel en had een wat kinderlijk postuur. Maar in deze jurk oogt ze als een volwassen vrouw; het lijkt of ze iets meer heup heeft. Ja, als je dat boeket wegdoet kun je in deze jurk ook gewoon over straat. Maar het zou me verbazen als Hepburn dat ooit heeft gedaan.”

3 Máxima Zorreguieta

ontwerper Valentino

Máxima Zorreguieta in een jurk van Valentino Garavani bij haar huwelijk met kroonprins Willem-Alexander (2002). „Deze jurk voldoet aan alle eisen voor een koninklijk huwelijk: ingetogen, elegant, ze zit fantastisch en ze beantwoordt aan de verwachting van het publiek, dat op een sprookje rekent.”

2 Carrie Symonds

ontwerper Costarellos

Politiek adviseur Carrie Symonds in een jurk van Christos Costarellos bij haar huwelijk met de Britse premier Boris Johnson (2021). „Symonds trouwde in een jurk die ze voor 45 pond huurde bij My Wardrobe, een bedrijf voor jonge vrouwen met aspiraties. Waarom veel geld uitgeven aan een outfit die je maar één dag draagt? Al voor Covid-19 zag je in de krant The Times artikelen over upmarket winkels waar vermogende, modieuze vrouwen kleren huren en tweedehands kopen.

„Dit is wat de Engelsen de Boho look noemen, de bohémienstijl. De gasten bij dit huwelijk zaten op hooibalen.”

1 Meghan Markle

ontwerper Givenchy

Oud-actrice Meghan Markle in een jurk van Givenchy bij haar huwelijk met de Britse prins Harry (2018). „Een onberispelijke jurk die aan alle koninklijke eisen voldoet. De prachtige hals, de perfecte coupenaden, de wijze waarop de sleep valt – aan de geraffineerde eenvoud van deze jurk lees je het vakmanschap af van Clare Waight Keller, de voormalige Britse hoofdontwerper van het huis Givenchy.

„Voor een Amerikaanse actrice die met een prins trouwt, vind ik dit een verrassend ingetogen jurk. Toen ik haar uit de koets zag stappen, raakte ik in vervoering: alles aan deze jurk is perfect.”