N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Podcast Op 65-jarige leeftijd krijgt Hans Goebertus, een vrolijke verwarmingsmonteur uit Amsterdam, de diagnose alzheimer. Vijf jaar lang volgen we Hans. We zien hem worstelen met zijn aftakeling, terwijl ook zijn vrouw Ria, hun dochter Loes en de vriendengroep voor pijnlijke keuzes komen te staan. Wat betekent alzheimer voor je relatie? Voor je vriendschappen? Voor je gevoel van vrijheid? En hoe kijk je naar de toekomst als je weet dat je langzaam aftakelt?

Hans

Een podcastserie van NRC
over dementie, liefde, vriendschap en loslaten

Op 65-jarige leeftijd krijgt Hans Goebertus, een vrolijke verwarmingsmonteur uit Amsterdam, de diagnose alzheimer. NRC volgt Hans. We zien hem worstelen met zijn aftakeling, terwijl ook zijn vrouw Ria, hun dochter Loes en de vriendengroep voor pijnlijke keuzes komen te staan. Wat betekent alzheimer voor je relatie? Voor je vriendschappen? Voor je gevoel van vrijheid? En hoe kijk je naar de toekomst als je weet dat je langzaam aftakelt?

In de vijfdelige documentaireserie ‘Hans’ duiken we in het leven van Hans en zijn naasten. Zij laten ons van dichtbij zien wat er gebeurt als je hersenen je langzaam in de steek laten. Van het zangkoor waar Hans elke week naartoe blijft gaan tot aan de keukentafel, waar hij na een discussie tegen Ria fluistert: „Er moet toch een keer een einde aan komen?”

Beluister de trailer:

Luister in de NRC Audio app of op onze website naar alle vijf de volledige afleveringen van de serie ‘Hans’.

Afleveringen

1. De diagnose

Op 65-jarige leeftijd krijgt de vrolijke verwarmingsmonteur Hans Goebertus de diagnose alzheimer. Hans en zijn vrouw Ria vertellen dat Hans al snel van alles niet meer kan, dochter Loes praat over het moment dat ze hoorde dat haar vader ziek is. Met Hans gaan we naar zijn zangkoor, waar hij zijn favoriete nummer zingt: The Wild Rover.

Luister naar deze aflevering in de NRC Audio app of via deze link.

2. Ria

Het is de zomer van 2017. Vier jaar nadat Hans de diagnose Alzheimer heeft gekregen. Ria en Hans fietsen met een groep vrienden door Spanje. Ze fietsen over bergen en genieten. Maar dan gaat het mis. Niet met Hans, maar met Ria. Ze kan de zorg voor Hans niet meer aan en realiseert zich dat haar relatie met Hans nooit meer hetzelfde zal zijn. Want wat blijft er over van een relatie als je geliefde aftakelt?
Luister naar deze aflevering

3. Hoe vermaken we Hans?

Hans wil graag kijken bij een verpleeghuis voor mensen met dementie, maar eenmaal daar vliegt het hem allemaal aan. Langzaam wordt hij steeds afhankelijker van zijn familie en zijn vrienden. Dochter Loes realiseert zich dat haar ouders het moeilijk hebben. Tijdens een fietsvakantie blijkt dat de relatie van Hans met zijn beste vrienden erg is veranderd. Iedereen probeert op zijn eigen manier antwoord te vinden op de vraag: hoe kan ik Hans het beste helpen?
Luister naar deze aflevering

4. Praten over het einde

Hans neemt ons mee op een wandeling door de buurt waar hij al veertig jaar woont. Hij kende ooit alle kroegen, alle winkels en alle gebouwen. Maar opeens weet hij niet meer waar hij is. Het moment dat hij niet meer zelf over straat kan komt steeds dichterbij. Er moet over zijn toekomst worden gepraat. Maar hoe doe je dat, als je weet dat alles alleen maar minder wordt? En durft Hans wel na te denken over het einde?
Luister naar deze aflevering

5. Het afscheid

Hans en Ria hebben een besluit genomen over zijn toekomst. Ze vertellen erover aan de keukentafel. Ria kijkt ernaar uit om meer vrijheid te hebben. Hans geeft een afscheidsconcert met zijn zangkoor. Ploeterend, geholpen door zijn zangvrienden, zingt hij nog één keer zijn lievelingsnummer.
Luister naar deze aflevering

Hoofdrolspelers

Hans

Een vrolijke verwarmingsmonteur. Hij is verknocht aan de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam, waar hij al heel lang woont en een eigen bedrijf had in onderdelen voor de centrale verwarming. Hans houdt van zingen, fietsen, de kroeg en gaat het liefst op avontuur uit. Zijn ziekte maakt dat allemaal steeds moeilijker.

Ria

De vrouw van Hans. Ze heeft haar eigen architectenbureau gehad en houdt - in tegenstelling tot Hans - erg van kunst en cultuur. Naarmate Hans minder zelf kan, komt er meer op haar schouders terecht. Ria draagt dat zonder morren, al is het heel zwaar.

Loes

De dochter van Hans en Ria. Ondernemend en sportief. Samen met haar vriend Frank bouwt ze een eigen, duurzaam huis in Amsterdam Noord. Ze is net als haar moeder architect. Kan ontzettend lachen met Hans en kookt regelmatig voor hem, nu hij dat zelf niet meer goed kan. Over de ziekte praten ze liever niet te veel.

Jan en Agaath

Goede vrienden van Hans en Ria. Jan heeft vroeger met Hans huizen verbouwd in Amsterdam. Hij kent Hans als gangmaker, ze hebben vele uren in de kroeg doorgebracht. Jan en Agaath zien Hans erg veranderen door zijn ziekte en realiseren zich dat daarmee ook hun vriendschap verandert. Ze zoeken naar de beste manier om hun vriend te helpen.

Achter de schermen

Podcastmaker Enzo van Steenbergen en Hans zitten in de oranje Fiat Panda van Enzo. We zijn in Weesp geweest, bij verpleeghuis de Hogeweyk. Op de heenweg was Hans vrolijk. Hij praatte honderduit. Doordat Hans en Enzo elkaar al zo lang kennen, weet Enzo vaak goed wat Hans wil vertellen. Soms is dat best even zoeken, want Hans kan steeds moeilijker op woorden komen. Toch komen we er samen altijd uit, ook omdat Hans heel creatief is. Als hij bijvoorbeeld iets wil vertellen over Eindhoven (Hans heeft er gewoond, Enzo is er geboren) dan zegt hij ‘de stad van de lampjes’ en weten we het meteen. Mooie momenten zijn het, waarop je merkt hoe fijn het is voor Hans als hij zich duidelijk kan maken. Deze dag valt de confrontatie met de plek waar hij misschien ooit zal wonen hem zwaar. Enzo probeert te vragen wat Hans ervan vond, maar hij staart in gedachten voor zich uit.

Het Centraal Station van Amsterdam. Podcastmaker Nina van Hattum, Enzo en Hans lopen met een citroentaartje naar het huis van Loes, de dochter van Hans en Ria. Ze woont in Amsterdam Noord, een behoorlijk eind lopen vanaf het huis van Hans. Maar Hans houdt van wandelen, van paadjes inslaan die hij niet kent. Zijn woordenschat gaat achteruit, hij ziet steeds minder, maar toch leidt hij ons bijna in één keer naar het huis van zijn dochter. De taart is van Ria, ze is die dag jarig. Hans, altijd goudeerlijk, zegt op de terugweg dat het ook een beetje een cadeautje is voor Ria dat wij een dagje met hem op pad zijn. Dan kan zij even ontspannen. Ook voor ons een leuk cadeau, want het is een vrolijke dag, met veel grappen van Hans.

Hans staat samen met podcastproducer Mirjam van Zuidam te wachten op Enzo, die de auto aan het halen is. Elke seconde dat we met Hans op pad zijn staat op band. Hans heeft altijd een microfoontje opgespeld, hij is er al snel aan gewend. Mirjam hoort alles wat Hans zegt door de koptelefoon en regelt het geluid: harder, zachter, harder, zachter. En ondertussen flink wat kletsen met Hans, want daar houdt hij van: lachen en kletsen - meestal sterke verhalen over vroeger.

Colofon

Presentatie:: Enzo van Steenbergen
Productie/redactie:: Mirjam van Zuidam; Enzo van Steenbergen; Nina van Hattum
Scenario:: Enzo van Steenbergen; Nina van Hattum
Montage: Jan Paul de Bondt; Nina van Hattum
Eindredactie:: Anne Moraal
Foto’s:: Ilvy Njiokiktjien
Met dank aan:: Randy Vermeulen; Gabriella Adèr; Elze van Driel; Harrison van der Vliet

Meer over Alzheimer

Volgens de rijksoverheid waren er in 2018 naar schatting tussen de 254.000 en 270.000 mensen met dementie. Van hen verblijven 70.000 mensen in een verpleeghuis.

Dementie wordt beschouwd als de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland. In 2017 werd ruim 9 miljard euro uitgegeven aan de zorg voor mensen met dementiezorg, meer dan tien procent van het totale zorgbudget.

Luister alle afleveringen van ‘Hans’ in de NRC Audio app.
Lees ook de artikelen die Enzo van Steenbergen de afgelopen jaren schreef over Hans: NRC-dossier: Leven met alzheimer.
Of bekijk de fotoserie van Ilvy Njiokiktjien. Zij volgde Hans een dag en zag hoe alzheimer zijn leven beïnvloedt: Voor Hans Goebertus is het leven wachten geworden.