Mijn nieuws Podcasts Digitale krant Puzzels

Natuurkunde

Natuurkunde

Ook na twintig jaar is grafeen nog steeds een wondermateriaal, al is de hype nu wel voorbij

De ontdekking van grafeen was goed voor een Nobelprijs. De hype is voorbij, maar het materiaal is nog steeds „bijzonder en verrassend”.
Column Margriet van der Heijden

Investeer eens in een vrouw

We zitten in een tweede quantumrevolutie, stelt Margriet van der Heijden. Een divers palet aan mensen moet daarin samenwerken in een wetenschappelijk ecosysteem.
De elementen

Ytterbium komt uit een veel te bescheiden groeve in Zweden

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal. Ytterbium
Wiskunde

Mathematisch biljarten levert ragfijne patronen op: ‘Het werd een beetje een obsessie’

Een wiskundige biljartbal kan oneindig doorkaatsen. Als de bal geheugen heeft, botst-ie tegen het eerder achtergelaten spoor.
Interview Anne L’Huillier | Nobelprijswinnaar Natuurkunde

‘Muziek is m’n geliefde metafoor’

De fundamentele ontdekking die Anne L’Huillier de Nobelprijs opleverde, heeft onverwacht een toepassing gevonden bij chipmachinemaker ASML.
In beeld

Ongekend scherp beeld van de hersenen uit een Franse MRI-scanner

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: een zeer gedetailleerde MRI-scan.
Natuurkunde

Opwindend nieuws voor fysici: donkere energie gedraagt zich mogelijk anders dan verwacht

Hoe kan het dat het heelal steeds sneller uitdijt? De kracht die daarvoor zorgt noemen fysici donkere energie. Maar die gedraagt zich vreemd.
De elementen

Francium is een vluchtig element dat niets te maken heeft met katten

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal. Ook francium.
Necrologie natuurkundige

Peter Higgs (1929-2024) was een prototype fysicus van het ‘ene grote idee’

De natuurkundige die de Nobelprijs kreeg voor de ontdekking van het naar hem vernoemde elementaire deeltje, Peter Higgs, is maandag op 94-jarige leeftijd in Edinburgh overleden.
wetenschap tips

Verschillende benaderingen van zwarte gaten in twee exposities

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: twee exposities over zwarte gaten.
Eclips

Noord-Amerika in de ban van zeldzame totale zonsverduistering

Maandag was er een totale zonsverduistering in delen van Mexico, de Verenigde Staten en Canada waar te nemen. Veel mensen reisden dan ook af naar plekken die in het gebied vielen om het zeldzame fenomeen te kunnen zien.
Column

Weg met het dichtgetimmerde gelijk

Fysici zoeken naar waar het wringt en schuurt en waar het kiertje zit, stelt Margriet van der Heijden. Die kiertjes bieden zicht op nieuwe perspectieven.
Natuurkunde

Wat er schuilgaat achter de gekleurde gordijnen van het poollicht

De zon nadert de piek van zijn activiteitscyclus. De kans is groot om het poollicht te zien. Over de 11-jarige cyclus is veel nog onbekend.
Reportage Natuurkunde

De nauwkeurigste klokken ter wereld worden nog beter: die lopen na 14 miljard jaar 1 seconde uit de pas

Lasers vormen het hart van extreem nauwkeurige klokken. Ze kunnen gps nauwkeuriger maken en de algemene relativiteitstheorie testen. Op bezoek in het Amsterdamse atoomklokkenlab.
Getal

147

Knalvuurwerk, een jachtgeweer, een vliegtuigmotor: je kunt er met gemak geluid mee produceren boven de 140 decibel, luid genoeg om gehoorschade op te lopen.
Necrologie natuurkunde

Anneke Levelt-Sengers (1929-2024)

Anneke LeveltAnneke Levelt kreeg als vrouwelijke natuurkundige in de Verenigde Staten kansen die ze in Nederland nooit gekregen zou hebben.
Defensie

Laserwapens kunnen het goedkope antwoord zijn op drones

Drones zijn goedkoop. Maar het kost tonnen om er een neer te schieten met een raket. Laserwapens bieden uitkomst. Die zijn nu (bijna) inzetbaar.
Durf te vragen

Hoe kan een blauwe bes blauw zijn terwijl het sap rood is?

Een bes die blauw is wordt eerder gegeten, waardoor de zaden goed verspreid worden. Maar de blauwe bes gebruikt geen blauw pigment.
Natuurkunde

Recordhoeveelheid energie opgewekt met Europese kernfusiereactor

Bij kernfusie wordt het proces nagebootst dat ook de zon aandrijft. Het levert veel minder afval op dan kernsplijting.
Jong geleerd

Druppels kunnen vallen, stuiteren en vastvriezen. Benjamin Gorin bestudeert ze allemaal

Natuurkundige Benjamin Gorin filmde in slow motion vallende druppels en poreuze tennisballen. „Het leek op wat kinderen weleens doen als ze met zulke foamballen spelen.”
Tips

Heeft de kosmos een doel? Filosoof Philip Goff denkt van wel

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: Filosoferen over het doel van het universum.
De elementen

Het zwarte bedrog van actinium

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal. Ook actinium.
Atoomwapens

Vuur, roet en daarna kou – op een vernietigende kernoorlog volgt een nucleaire winter

Nu de spanningen internationaal oplopen, neemt ook de angst voor een kernoorlog toe. Wat zouden daarvan de gevolgen zijn?
Column Margriet van der Heijden

Verbindende voertaal aan de universiteit

Het is helemaal niet zo gek dat universiteiten in het Engels college willen geven, vindt Margriet van der Heijden. Maar het wringt ook.
Natuurkunde

Hoe een schaatsenrijder een regendruppel overleeft

Zelfs in een flinke stortbui verschijnen schaatsen-rijdertjes al snel weer ongeschonden terug op het wateroppervlak.
Durf te vragen

Waardoor ontstaat het zingen van natuurijs?

Op grote, bevroren plassen maakt het ijs soms mystieke geluiden. Een waarschuwingssignaal voor de schaatser?
Natuurkunde

Nauwelijks slijtage en energieverlies dankzij supersmering

Supergladde oppervlakken kunnen bijna zonder wrijving over elkaar bewegen. Dit fenomeen supersmering is klaar voor toepassingen.
Meteorologie

Na een verstoring van de gigantische draaikolk om de Noordpool kan het opeens ijskoud worden

We weten weinig over de weerfenomenen die zich hoog in de atmosfeer afspelen. Zoals van de wervels rondom de polen.
Column

Als machine learning de weersverwachting op z’n kop gaat zetten, bekijk ik die ontwikkeling met enige weemoed

Peter Kuipers Munneke maakt nog elke dag gebruik van de wet van Buys Ballot. Hoe zou deze 19de-eeuwse meteoroloog over kunstmatige intelligentie hebben gedacht?
Meer Natuurkunde...